SAĞLIKLI BESLENMENİN TEMEL YAPITAŞI
Bakliyatlar, bitkisel protein, lif ve mikro besin öğeleri açısından varlıklı yapılarıyla sağlıklı beslenmenin temel yapıtaşlarındandır. Lakin bu besinleri daha kolay sindirilebilir ve besin bedeli açısından daha verimli hale getirmek de mümkündür. Bu maksatla başvurulan en doğal yollardan biri ise, filizlendirme olarak öne çıkıyor. Beslenme Danışmanı Emine Uluçay, filizlendirmeyi; “Filizlendirme ya da çimlendirme, nohut, mercimek üzere bakliyatların, tahılların ve sert kabuklu kuruyemişlerin suyla temas ederek uyanması ve canlanması sürecidir. Kuru ve uyku halindeki bir tohumun yine hayata dönmesini simgeler. Bu doğal süreç, sırf bitkinin değil, içeriğindeki besin ögelerinin de yine yapılandığı bir dönüşümdür” biçiminde tanımlıyor.
“Sindirim sorunlarını azaltmaya yardımcı oluyor”
Emine Uluçay, filizlendirmenin yararlarını şu biçimde anlattı: “Filizlendirme, tüketim sonrası oluşabilecek sindirim sorunlarını azaltmaya yardımcı olur. Zira bu süreç, fitik asit ve lektin üzere sindirimi zorlaştıran anti-besin unsurlarını azaltır, böylelikle besin emilimi artar. Birebir vakitte tohumların vitamin, mineral ve antioksidan içeriği yükselirken, proteinler de beden tarafından daha kolay kullanılabilir hale gelir.” Uluçay, ‘’Filizlendirilmiş tohumlar, sağlıklı bireyler için yararlı olabilir. Fakat bağışıklık sistemi zayıf şahıslar, gebeler, çocuklar ve yaşlılar için önerilmez. Zira filizlendirme sırasında oluşan nemli ortam, Salmonella ve E.Coli üzere ziyanlı bakterilerin üremesi açısından risk oluşturabilir” halinde ikazda bulundu. Ayrıyeten gerçek şartlarda ve dikkatli uygulandığında, bu formülle mesken ortamında doğal ve güçlü içerikli besinler üretmenin mümkün olduğunu belirten Uluçay, “Filizlendirme için mercimek, nohut, maş fasulyesi, alfalfa (yonca), chia ve ay çekirdeği üzere tohumlar tercih edilebilir. Filizlendirme süreci ise, epeyce kolaydır ve mesken ortamında itimatla uygulanabilir” dedi.
Evde tohum filizlendirme süreci nasıl yapılır?
Uluçay, meskende filizlendirmenin nasıl olduğunu şöyle anlattı: “Öncelikle bir tohum seçilerek işe başlanır. Seçilen tohumlardan yaklaşık üçte bir su bardağı kadar olan ölçü, bol suyla birkaç sefer güzelce yıkanır. Akabinde üzerini geçecek kadar içme suyu eklenerek bir kaba alınır ve oda sıcaklığında 8 ila 12 saat kadar bekletilir. Bu müddet sonunda tohumlar süzülür ve tekrar sudan geçirilerek temizlenir. Temizlenen tohumlar, 850 ila 1000 mililitre hacme sahip cam bir kavanoza aktarılır. Kavanozun üzeri, hava alabilecek biçimde süzgeçli bir kapakla ya da tülbentle kapatılır. Sonra kavanoz baş aşağı eğik halde, serin ve gölgeli bir köşeye yerleştirilir. Günde iki kere durulanıp süzülerek birebir biçimde bekletilmeye devam edilir. Tohum çeşidine bağlı olarak filizler 1 ila 6 gün içinde ortaya çıkmaya başlar. Filizler kâfi boya ulaştığında son kere durulanır, yeterlice kurulanır ve hava geçirmeyen bir kap içerisinde buzdolabında saklanır. Bu formda 3–4 gün tazeliğini korur.”
“Tohumlar her gün koku, doku ve renk açısından denetim edilmelidir”
Emine Uluçay, tohumların her gün koku, doku ve renk açısından denetim edilmesi gerektiğinin de altını çizdi. Tohumda görünen ekşi koku, kaygan doku ya da renk değişikliklerinin bozulmaya işaret ettiğini belirten Uluçay, filizlerin üretildiği ortamın çok sıcak ya da çok nemli olmaması gerektiğini, küf ve istenmeyen bakteri oluşumunu önlemek için serin, gölgeli ve havadar yerler tercih edilmesinin kritik kıymetine vurgu yaptı.
Filizlendirilmiş bakliyatlar nasıl tüketilmeli?
Filizlendirilmiş tohumların, çiğ ya da yavaşça pişirilerek de tüketilebildiğini belirten Uluçay, “Filizlendirilmiş bakliyatlar, mutfakta pratik, sağlıklı ve yaratıcı tarifler için eşsiz bir materyal sunar. Çiğ haliyle salatalara eklenerek tazelik kazandırır. Çorbaların içerisine eklenerek hem kıvam hem de besin pahası artırılabilir. Sandviçlerde marul ya da roka üzere yeşilliklerle birlikte kullanıldığında doyurucu ve besleyici bir alternatif haline gelir. Ayrıyeten tahıllı kaselerde, sebzeli sote tabaklarında yahut haşlanmış yumurtayla birlikte kahvaltı öğünlerinde de tercih edilebilir. Lif, vitamin ve protein açısından varlıklı bu filizler, hem tat hem de sıhhat açısından sofralara katkı sağlar” dedi.
