BM’de ‘Yankılar’ standı açıldı! ‘Filistin, insanlığın önünde, kaybedilmiş bir imtihan olarak duruyor’
Emine Erdoğan, BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Lideri olarak “Moda ve Dokumacılıkta Sıfır Atığa Doğru” temasıyla kutlanan “30 Mart Milletlerarası Sıfır Atık Günü” özel etkinliğinde BM Genel Heyeti’ndeki konuşmasının akabinde BM Genel Merkezi’nde düzenlenen “Yankılar” standı açılış programına katıldı.
Programda Erdoğan’a BM Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi Miguel Angel Moratinos, Malcolm X Memorial Foundation Başkanı ve Malcolm X’in kızı olan İlyasah Shabazz ile Şule Yüksel Şenler Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Dr. Leyla Şahin Usta ve standın küratörü Yasemin Darbaz Karaca da eşlik etti.
Açılış programında konuşma yapan Erdoğan, iştirakçilere güzel geldiniz diyerek, dünya tarihinde insan hakları konusunda iz bırakmış olan Şule Yüksel Şenler ve Malcolm X vesilesiyle bir ortaya geldiklerini belirtti.
“ŞULE YÜKSEL ŞENLER’İN, MALCOLM X ÜZERE İNSAN HAKLARI KONUSUNDA, KOZMİK BİR SEMBOL OLDUĞUNUN ALTINI ÇİZMİŞTİM”
Erdoğan, “Bundan yaklaşık beş sene evvel, Şule Yüksel Şenler’in, birinci mevt yıldönümü anmasında, bir teklifte bulunmuştum. Şule Yüksel Şenler’in, Malcolm X üzere insan hakları konusunda, kozmik bir sembol olduğunun altını çizmiştim. Mirasının milletlerarası platforma taşınmasının ehemmiyetini lisana getirmiştim. Artık bu iki büyük şahsiyetin, Malcolm X’in doğum gününün 100. sene-i devriyesinde bir ortaya gelmesinden, büyük bir memnunluk duyuyorum.” dedi.
Dünyada müsamaha ortamının giderek zayıfladığına ve nefret atmosferinin teşvik edildiğine dikkat çeken Erdoğan, kozmik barış bildirileri ve müsamahayla örülü anlatıların çoğalmasına her zamankinden daha fazla gereksinim olduğunu vurguladı.
Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:
“İslamofobi, yabancı düşmanlığı ve ırkçılık üzere nefret kabahatlerinin sistematik hale gelmesi, barışın ve güvenliğin önündeki en büyük tehdittir. İnsanlığın bu yanlışlara tekraren düşmemesi için tarihi belleğimizi canlı tutmalı ve geçmişten dersler çıkarmalıyız. Bu manada Şule Yüksel Şenler’in gayreti, ötekileştirmenin, ağır toplumsal maliyetini anlamak açısından vakitsiz bir referans noktasıdır.”
“O, (ŞULE YÜKSEL ŞENLER) İSLAM COĞRAFYASINDA DOĞMUŞ, GÜÇLÜ BİR BAYAN ÖNDER VE BÜYÜK BİR ROL MODELDİR”
Şenler için “O, İslam coğrafyasında doğmuş, güçlü bir bayan başkan ve büyük bir rol modeldir” diyen Erdoğan, tek tip modernite ideolojisinin olduğu, inanç ve dini sembollerin kamusal hayattan dışlandığı 1960’lar ve 1970’ler Türkiye’sinde, onun kentli ve eğitimli dindar bayanlar için yeni bir anlatı kurduğunu aktardı.
Erdoğan, Şenler’in çok taraflı kişiliğiyle bir Müslüman bayanın nasıl entelektüel olabileceğini gösterdiğini, kitapları ve Anadolu’da verdiği konferanslarla bir kuşağı yine inşa ettiğini ve kadın-erkek tüm Müslümanların saf dışı bırakıldıkları kamusal alanda yer alabilmeleri için güçlü bir toplumsal diyalog başlattığını belirtti.
“ONDA GÖRDÜĞÜM YÜREK VE LİDERLİK RUHU, BUGÜN BENİM İÇİN HÂLÂ YANLIŞSIZ İSTİKAMETİ GÖSTEREN, BİR HAYAT PUSULASIDIR”
Gençliğinde yer aldığı sivil toplum faaliyetleri vesilesiyle Şenler ile tanışma ve çalışmalarına şahitlik etme fırsatı bulduğunu belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
“Biz onda; inancı, sabrı, azmi, sebatı ve insan sevgisini, tekrar öğrendik. Bir insanın, büyük bir davayı omuzlayarak, nasıl, bir abideye dönüşebildiğini gördük. Onda gördüğüm yürek ve liderlik ruhu, bugün benim için hâlâ hakikat tarafı gösteren, bir hayat pusulasıdır. O nedenle, vefatının çabucak akabinde, Şule Yüksel Şenler Vakfını kurduk. Geride bıraktığı mirası, bayanları güçlendirme, gençlerin eğitimi ve sivil toplum hizmetleri üzere projelerle yaşatıyoruz.”
“O (MALCOLM X), BİR IRKIN ONURU İÇİN SAVAŞMIŞ VE CÜRETİN DORUKLARINDA KANAT ÇIRPMIŞ, MÜSTESNA BİR RUHTUR”
Emine Erdoğan, 2025 yılında hâlâ nefret kabahatleriyle insanların hayattan koparıldığının altını çizerek, “Gerçekten üzülerek söz ediyorum ki, bu elim hadiselerin kimileri, insanların empatisini kazanırken, kimileri gündem bile olmuyor. Halbuki, vicdani bakış bir bütündür, başlıklara ayrılamaz. Ancak ne yazık ki insanlık, ırk, lisan, din, etnisite üzere ayrıntılarda boğuluyor. Bu noktada, Malcolm X’in örnekliğinin, insanlığın içine düştüğü üstünlük tuzaklarını bozmamızda yol gösterici olduğunu düşünüyorum.” dedi.
Malcolm X’in, tüm dünyada olduğu üzere, Türkiye’de de çok sevilen bir şahsiyet olduğunu kaydeden Erdoğan, şöyle devam etti:
“O, bir ırkın onuru için savaşmış ve cüretin tepelerinde kanat çırpmış, müstesna bir ruhtur. Meşhur bir kelamında dediği üzere, ‘Bütün uyuyanları uyandırmaya, tek bir uyanık kâfi.’ Nitekim de periyodunun ve sonraki birçok jenerasyonun uyanışına, vesile olmuştur. Dik duruşu, açık sözlülüğü ve fikirleri, inanıyorum ki ebediyen yol gösterici olacaktır.”
“FİLİSTİN, İNSANLIĞIN ÖNÜNDE KAYBEDİLMİŞ BİR İMTİHAN OLARAK DURUYOR”
Erdoğan, Şenler ve Malcolm X üzere şahsiyetlerin cüret ve liderliğine bugün de gereksinim olduğunu tabir ederek, “Bakınız Filistin, insanlığın önünde, kaybedilmiş bir imtihan olarak duruyor. Hem Malcolm X, hem Şule Yüksel Şenler, bugün yaşasa, eminim Filistin’de işlenen insanlık cürümlerine karşı en yüksek sesle tutum koyanların başında yer alırlardı. Maalesef bilakis, dünyanın gözlerimizin önünde cereyan eden katliamlar karşısında, yüzünü pervasızca öte yana çevirdiğini görüyoruz.” dedi.
Filistin’de yaşanan ıstıraplara, bayanların ve çocukların öldürülmesine, insani durumdaki çaresizliğe dikkat çeken Erdoğan, “Dünyada herkese yetecek kadar yer var, şayet kalplerimizi ve akıllarımızı ırkçılığın ve ötekileştirmenin zehrinden temizleyebilirsek, üniversal barışı tesis etmek pekâlâ mümkündür.” tabirlerini paylaştı.
Erdoğan, bu bahiste BM’de çıkan “İslamofobiyle uğraş kararını” takdirle karşıladıklarını da kaydederek, Türkiye olarak BM’nin çalışmalarına her tıp dayanağı vermeye hazır olduklarını belirtti.
“HER IRKTAN VE HER MİLLETTEN BEŞERDEN AKAN GÖZYAŞI VE KAN BİREBİR RENKTİR”
Gecenin en karanlık vaktinin şafağın sökmesine en yakın an olduğunu lisana getiren Erdoğan, tarih boyunca bir çok kahramanın insanlık ailesine kol kanat gerdiğini, kelamlarının, bildirilerinin ve davetlerinin birbirine eklenmiş üniversal bir yankıya dönüştüğünü söyledi.
Erdoğan, “Eğer kulak verirsek, o yankının bize şu gerçekleri söylediğini duyarız: Her ırktan ve her milletten beşerden, akan gözyaşı ve kan, birebir renktir. Malcolm X ve Şule Yüksel Şenler’in adalet uğraşını bütünleştiren Yankılar standı de, tam olarak bu gerçeği anlatıyor. Dünyanın öbür coğrafyalarında, farklı kıssalara sahip bir erkek ve bir bayanı buluşturan, adil bir sistem daveti olmuştur. Bu davet dünyanın dört bir yanında, farklı isimlerle, vakitsiz bir formda, yankılanmaya devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Herkesi 4 Nisan’a kadar devam edecek olan BM’deki “Yankılar” standını ziyaret etmeye davet eden Erdoğan, ayrıyeten barış dolu bildiriler içeren bu sergiyi önümüzdeki günlerde İstanbul’a taşımayı da istek ettikleri paylaştı.
“MALCOLM X VE ŞULE YÜKSEL ŞENLER BU VAKİTTE GLOBAL LİDERLİĞE İLHAM OLABİLİR”
Programda konuşan Malcolm X Memorial Foundation Başkanı ve Malcolm X’in kızı Shabazz da dünyanın savaş ve çatışmalarla sıkıntı bir periyottan geçtiğini belirterek, “Etik ve tesir olarak Malcolm X ve Şule Yüksel Şenler bu vakitte global liderliğe ilham olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Shabazz, iki ismin de toplumsal adalet için çaba ettiğine işaret ederek, “Şenler ve Malcolm X, farklı milletlerden olsa da moral pusulaları ve misyonları birebirdi. İkisi de her insanın doğuştan getirdiği onuruna inanıyordu, ayrımcılık ve baskıya karşı gerçek bir özgürlük için çaba edilmesi gerektiğini anlamışlardı.” halinde konuştu.
Emine Erdoğan’a standa katkılarından ötürü teşekkür eden Shabazz, “Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’ye bu sergiyi hayata geçirme eforlarından ve bilhassa Sıfır Atık Projesi’ndeki vizyoner liderliğinden ötürü bir defa daha içten teşekkürlerimi sunmak istiyorum.” dedi
BM Genel Sekreteri İslamofobiyle Çaba Özel Elçisi Moratinos da, “Yankılar” standının insan hakları konusunda iki tesirli şahsiyetin hayatını ve mirasını gözler önüne serdiğini belirterek, “Bu stant iki insanın ihtilal yaratan fikirlerinin ve direncin sembolize olmuş hayat kıssalarının ortaya konulmasıdır.” formunda konuştu.
Panelin akabinde Emine Erdoğan, beraberindekilerle birlikte BM binası Delege girişi katında bulunan sergiyi gezerek, stant hakkında ayrıntılı bilgi aldı ve konuklarla birlikte fotoğraf çektirdi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da standa iştirak sağladı.
SERGİ, MALCOLM X VE ŞENLER’İN, FARKLI COĞRAFYALARDAKİ ÖZGÜRLÜK VE HAK ARAYIŞI ÇABASINI ANLATIYOR
Şule Yüksel Şenler’in beyaz başörtülü bir bayan, Malcolm X’in ise siyahi bir erkek olarak farklı coğrafyalarda yaşadıkları toplumlarda özgürlük ve hak arayışlarının yarattığı yankıların benzerliği vurgulanmak isteniyor.
Sergide yer alan “Şule’nin yolu, Malcolm’un yolu” isimli kısımda, her ikisinin de uğraşlarının değerli kilometre taşları ve iştirakleri sunuluyor. Bu dizaynın karşı duvarında kurulan enstelasyonda Şule Yüksel Şenler’in yüzü ile başlayan ve yürüdükçe Malcolm X’in yüzüne dönüşen bir tasarım ile çabalarının birbirleri ile hiç karşılaşmamış olmalarına karşın tıpkı olduğu vurgusu pekiştiriliyor.
Sergide yer alan “Malcolm’un ateşi, Şule’nin ışığı” odasında Malcolm X’in adalet arayışı ile Şenler’in aydınlattığı kitlelerin oluşturduğu ortak yankı sesli bir anlatımla ziyaretçilere aktarılıyor.
“Malcolm’un kalbi, Şule’nin zihni” kısmında her ikisinin toplumda oluşturduğu tesirler ve omurlarındaki kıymetli dönüşümler, kolajlar, alıntılar, fotoğraflar, mektup ve gazete küpürleri aracılığıyla anlatılıyor.
Malcolm X ve Şule Yüksel Şenler’in öyküleri, insan hakları, toplumsal adalet ve eşitlik üzere temel temaları mevzu edinen BM’nin misyonuyla örtüşmesi açısından da ehemmiyet taşıyor.
Sergi, dünya çapındaki ziyaretçilerini iki değerli figürün kişisel çabalarının global bir harekete nasıl dönüştüğü üzerine düşünmeye davet ediyor.
