Doğa Muhafaza ve Ulusal Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğünün müsaadesi, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ve KuzeyDoğa Derneğinin işbirliğiyle küçük akbaba jenerasyonunun korunması ve popülasyonunun uydu vericisiyle takibi için 2022’de başlatılan “Küçük Akbaba Muhafaza Projesi” kapsamında yırtıcı kuşlar izlenmeye devam ediyor.
KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban ile Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Veteriner İşleri Daire Başkanı Nurben Fatma Koptekin’in öncülüğünde sürdürülen çalışmada, Eskişehir’de birinci defa 24 Nisan 2022’de uydu vericisi takılan ve “Midas” ismi verilen küçük akbaba, ortadan geçen 3 yılın akabinde yine yakalandı.
Ocak ve şubat aylarını Güney Sudan’da, mart ayını Çad’da geçiren 7 yaşındaki Midas, 9 ülkeyi aşarak üçüncü defa Eskişehir’deki üreme alanına döndü.
Bu mühlet zarfında 101 bin 230 kilometre uçtuğu belirlenen Midas, göç sırasında saatte 102 kilometre sürate ulaştı. Midas’ın deniz düzeyinden 7 bin 830 metreye kadar yükseldiği tespit edildi.
Midas göç seyahati boyunca Güney Sudan, Çad, Sudan, Libya, Mısır, Filistin, İsrail, Lübnan, Ürdün ve Suriye’yi geçerek Türkiye’ye geldi.
Dünya Akbaba Muhafaza Vakfının da dayanak vermeye başladığı projede, Midas’ın yanı sıra verici takılı 9 küçük akbabanın takibi sayesinde göç yolları ve ömür döngüleri hakkında bilimsel datalar sağlanıyor.
“TEKRAR TABİATA YUVASINA, AİLESİNİN YANINA DÖNECEK”
KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban, AA muhabirine, dünya çapında küçük akbabanın kuşağının tehlike altında olduğunu söyledi.
Çoban, 2022’de uydu vericisi taktıkları küçük akbabayı tekrar yakaladıkları için çok heyecanlı olduklarını belirterek, “Ben akbabayı kapanda görünce evvel bir anlayamadım. Bizim verici takmamız gerekiyordu lakin hayvan vericili geldi. Çabucak gerekli süreçleri yaptık, uydu vericisini değiştirdik. Tabiata tekrar salacağız.” dedi.
Midas’ın 3 yıldaki uçuşuyla ilgili bilgileri verici sayesinde takip edebildiklerini lisana getiren Çoban, şöyle konuştu:
“Eğer bu formda yaşamaya devam ederse en uzun takip edilen küçük akbabalardan biri olacağını düşünüyorum. Şimdiye kadar 101 bin kilometreden fazla uçtu. Biz de bütün göç macerasını heyecanla takip ediyoruz. Hayvanın jenerasyonu tehlike altında olduğu için bir taraftan da Eskişehir Büyükşehir Belediyesi takımı, hayvanın üreme durumunu daima takip ediyor. Hangi yuvayı kullandı? Kaç yavru yaptı? O yavrular muvaffakiyetle yuvadan çıktı mı? Birçok farklı teknik çalışma şu anda Eskişehir’de devam ediyor.”
Çoban, uydu vericilerinin batarya ömrünün de 3 yıl olduğunu belirterek, “Uydu vericisini değiştirdik. Bu bizim için yaklaşık 25 dakikalık bir süreç. Daha sonra tekrar tabiata yuvasına, ailesinin yanına dönecek.” diye konuştu.
Akbabaların uzun ara gittiğini lakin yolda hangi zorluklarla karşılaştıklarını ve hangi kışlama alanlarını seçtiklerini bilmediklerini lisana getiren Çoban, “Özellikle Güney Sudan ve Çad’da iki farklı kışlama noktası var. Kışın ağır devrini Güney Sudan’da geçiriyor. Ondan sonra da Çad’a geçiyor. Çad’dan da tekrar Mısır üzerinden ülkemize giriyor. Onun serüvenini de takip ediyorduk.” sözünü kullandı.
“9 KÜÇÜK AKBABAYI TAKİP EDİYORUZ”
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Veteriner İşleri Daire Başkanı Nurben Fatma Koptekin de akbabaları muhafaza projesinin dördüncü dönemine sürpriz bir açılışla başladıklarını söyledi.
Koptekin, Midas’ı 3 yıldır uydu vericisiyle takip ettiklerini hatırlatarak, şunları kaydetti:
“9 küçük akbabayı takip ediyoruz. Bu tesadüfle dönemi uzatmış olduk. Bu dönemde grup olarak birinci yakaladığımız hayvan olması ayrıyeten sevindirici oldu. Eskişehir Hayvanat Bahçesi olarak bilet gelirimizin yüzde 5’iyle bu muhafaza çalışmalarımızı bütçelendiriyoruz. Belediye bütçesinden değil ziyaretçilerimizin kazandırdığı gelirden bu çalışmaları yürütüyoruz. Bu bizim için çok kıymetli. Türkiye’de birinci ve tek yapılan bir çalışma. O yüzden buradaki çalışma alanından ziyaretçilerimize de katkılarından ötürü tekrar teşekkür ediyorum.”
