Ege Bölgesi’nde sonbahar ve kış mevsimleri olağandan daha kurak geçti. Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2024-2025 Su Yılı 5 Aylık Alansal Kümülatif Yağış Raporu’na nazaran, Ege Bölgesi’nde 1 Ekim-28 Şubat’ı kapsayan devir yağış ortalaması metrekareye 373,4 kilogram iken bu sene birebir devrinde Ege’ye 269,6 kilogram yağış düştü. Beklenen yağışların olmaması barajlardaki doluluk oranlarını düşürürken, yaz aylarında gerçekleşebilecek kuraklık riskini de gündeme getirdi. Son yılların en kurak yıllarından birinin yaşandığını belirten Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Etraf, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Kümesi Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, “Özellikle şubat ayında hava sıcaklığının çok soğuk olması yağışların da yüzde 74 üzere eksik yağmasına neden oldu. Mart ayında da yağışlar yüzde 20-25 eksik oldu” diye konuştu.
‘HER KURAK PERİYOT BİZİ DAHA ÇOK VURMAYA BAŞLADI’
Türkiye’de geçmiş yıllarda kuraklık devirleri yaşandığını anlatan Prof. Dr. Yaşar, “1970’li yılların başında kuraklık dalgası oldu ancak nüfus 35 milyondu. 1990’lı yıllarda ikinci bir kuraklık dalgası geldiğinde nüfusumuz 55 milyondu. 2008’lerde büyük kuraklık geldiğinde nüfusumuz 70 milyona çıktı, şu anda 85 milyonuz. Her kurak devir bizi daha çok vurmaya başladı zira nüfus çok arttı. Bu kadar nüfusa besin gerekiyor. 1960’lı yıllarda 1,3 milyon hektar sulanabilir tarım alanımız şu anda 6,5 milyon hektar. Su da yok. Bu sene Batı Anadolu’da önemli bir su ve kuraklık sorunu çıktı. Aydın ve Denizli’de 2021,2022 ve 2023’te pamuk üç kez sulanması gerekirken ikişer kere sulandı. 2024’te ikinci sulamayı da yapamadılar” tabirlerini kullandı.
‘BÜTÜN ARITMALAR ÇALIŞMALI’
Su konusunda bir öbür problemin kirlilik olduğunu aktaran Doğan Yaşar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yerel idare ve merkezi hükümetin bir ortaya gelip öncelikle su problemini halletmeleri lazım. Bütün arıtmalar çalışmalı. Arıtılmayan hiçbir su denize, ırmağa verilmemeli. Arıtma tesislerinden çıkan gri sunun tarıma kazandırmamız kaide. Nüfusumuz 85 milyona çıktı, her suyu kullanmamız gerekiyor. Bir sonraki kurak periyotta nüfusumuz 100 milyonu geçer. Bunları yapmadığımızda çok daha berbat durumda oluruz.”
‘SUYU HEBA ETMESEK BU KADAR KURAKLIK ÇEKMEYİZ’
Kuraklığı yaratan değerli faktörlerden birinin beşerler olduğunu aktaran Prof. Dr. Yaşar, “Suyu düzgün kullansak, heba etmesek bu kadar kuraklık çekmeyiz. Bütün dünyada kuraklık var. 2023’te dünyada bütün büyük belediyeler kurakçıl peyzaja geçti, İzmir’de hala çiçek dikiyoruz. İspanya’da çok su isteyen bitkilere su verilmedi. Kuyu açmak aslında yasak. Fransa’da şahısların özel yüzme havuzlarından sular alındı. Bütün bunlar farkındalık yaratmak için yapıldı fakat ülkemizde maalesef bunlar yok. Dünyada bütün gelişmiş ülkelerde gri su dediğimiz arıtma suları çok kıymetli bir kaynak teşkil etmeye başladı. Biz suyu arıtıp ve tarlamıza kazandırırsak çok avantaj kaydederiz. Vakit zaman dünyada 6-7 yıl hiç yağmurun yağmadığı yıllar oldu. Şu anda yaşadığımız 2004’ten beri beklediğimiz bir kuraklık. 2020’den sonra önemli bir kuraklık yaşanacağını anlattık. Hazırlanmadık. Bütün geçmiş ülkeler bu kuraklığı hazır. Lakin biz değiliz. Çok geç kalındı. Bu işlerin bilimle yapılması gerekiyor” dedi.
Prof. Dr. Yaşar, “Türkiye’de kişi başı su potansiyeli 1340 metreküp, İzmir’de ise 600 metreküp. Türkiye su fakirliği hudutlarına geliyor ancak İzmir yoksulun de yoksulu. Suyu çok dikkatli kullanmamız lazım. Gerektiğinde kesilecek, 2 günde 1 su verilecek. Yer altı sularını da harcanmaması, rezerv olarak durması gerekiyor. Zira su demek, devlet demek. Suyun bittiği gün devlet biter”
