Bakan Memişoğlu’nun açıklamalarından satır başları şöyle:
Öncelikli olarak bütün vatandaşlarımıza ve İstanbul’a geçmiş olsun diyorum. Sarsıntı sırasında Ankara’daydım. O sırada zelzele oldu, sayın Cumhurbaşkanımız hemen İstanbul’a intikal etmemizi söyledi. O andan itibaren İstanbul’a hareket ettik, AFAD’a geldik. Valilik ve 24 hizmet kurumu orada toplanmıştı. Orada belediye lider vekilimiz, itfaiye vardı. Geçmiş 5.8 zelzelesinde de toplandık. Büyükşehir başkanı veya vekili kimse gelmişti. Bütün toplantılara büyükşehir belediye lider vekilimiz vardı. Açıklama yaparken masadaydı. Çok da olumlu bir arkadaş. Belediye lider vekilimiz geldiği vakit toplandık. Bütün gün belediye lider vekilimiz bizimleydi. Bütün gün beraberdik. Masada oturuyordu valimizle birlikte. Zelzelesi siyasallaştırmamız lazım. Sen yaptın, ben yaptın değil bir arada yapmamız lazım. Sarsıntıda herkes ‘ben ne yaptım, biz ne yapmalıyız’ diye sormalı. Daima bir arada sarsıntı öncesinde sarsıntı hazırlığını yapıp, uğraş etmemiz gerekiyor. Şu anda sarsıntı bölgesinde hastanelerimiz sayısal olarak zelzele öncesinden çok fazla. Lakin 52 bin canımızı kaybettik. Onun için İstanbul için söylüyorum, niyet biçimimizi, olması ihtimali olan büyük sarsıntıyla ilgili hazırlıklı olmamız lazım.
“DEPREMDE BİRİNCİ 12 SAAT ÇOK KRİTİK”
Bu Cumartesi tatbikat yapacağız. İstanbul zelzelesiyle ilgili. Daha evvel de Çam Sakura ve etrafında tatbikat yapmıştık. Sarsıntıya hazırlık yalnızca kâğıt üzerinde olmaz. Sarsıntıya hazırlık mentalite ile olur dedik. Bilhassa 5,8 2019 İstanbul zelzelesinde Cumhurbaşkanı Yardımcılığımız başkanlığında birçok toplantı yapıldı. Yüzlerce toplantı yapıldı. 2019’daki zelzele bize çok şey öğretti. Sıhhat tarafında ne yapmamız gerektiğini çalıştık. 6 Şubat zelzelesinde sıhhat manasında İstanbul çok büyük takviye verdi. O hazırlıklar çok yararlı oldu. Biz alana Sıhhat Bakanlığı ve İstanbul İl Müdürlüğü olarak gitmiştik. Sahra hastanemiz ve TIR’ımız 24 saatte kurulmuştu orada. Temel yaptığımız şuydu; dedik ki ‘depremde sıhhat sisteminde beşerler komutayla değil otomatik hareket etmesi gerekiyor, ne yapacağını bilmesi gerekiyor’ dedik. Zelzelede birinci 12 saat çok kritik zira. Sarsıntı olunca bütün ambulanslar talimat beklemeden çıksın dedik. Helikopterler otomatik olarak kalkmalı. Kalksın ben ona havada talimat vereyim.
SAĞLIK SİSTEMLERİ ZELZELELERE HAZIR MI?
Referans hastaneler kurduk. Bunlar izalatörlü büyük hastanelerimiz. Yereldeki hastaneler o bölgeni bütün hastaneleri ve sıhhat teşkilatları ile uyum manasında o bölgenin sıhhat hizmetini 0-12 saatte kendi kendine sunabilir olsun dedik. Bütün bölgeleri de bu hastanelerle eşleşleştirdik. Bunlar tıpkı vakitte lojistik merkezleri. Otoparklarında 72 saat yetebilecek materyalleri tuttuk. Bu hastaneler oranın lojistik merkezi oldu. Hepsinde helikopter pisti var. İstanbul’daki bütün hastaneleri Anadolu’daki bölgeler ve hastanelerle eşleştirdik. İstanbul bütün Türkiye’yi destekleyebilir lakin bütün Türkiye organize biçimde İstanbul’u desteklemesi lazım. Hangi kent hangi alana gideceğini bilecek. Kartal ve Başıbüyük’ü Bilkent Şehir Hastanesi ile eşleştirdik. Nüfusa, yatak kapasitesine bakarak eşleştirdik. Eczaneleri dahi eşleştirdik. Ankara yahut Diyarbakır’daki bir eczane Kadıköy yahut Beşiktaş bölgesinde hangi eczane ile eşleştiğini tanımladık. Gelebilmesi için de deniz ve havayollarında nereye intikal edecek, nasıl edilecek, bunları da programladık.
“BÜYÜK ZELZELEYE KARŞI ÇALIŞIYORUZ”
Topluma nazaran afet planı yapalım dedik sıhhatte. Bugünkü tatbikatta 16 vilayet şu anda Tuzla ve Kadıköy bölgesinde Cumartesi günü oradan gelecek. Hangi hastaneye gidecek, nasıl gidecek. Zira hastaneyi tanıması lazım. Konya’dan gelecek bir insan buradaki hastaneyi bilmez. Çok detaylı çalıştık. Çalışanın toplanma alanlarında ailelerini o hastanelere yakın yerlerde yaptık. Evvel canınızı kurtarırsınız sonra en yakınınızı düşünürsünüz. Dışarıdan gelecek işçi hastanelere en yakın okullarda protokoller yaptık. En yakın karakola zelzele olduğu anda ‘Bu hastaneye gidin güvenliği sağlayın’ dedik. Bunu AFAD’la birlikte yapıyoruz. Planlamada sıkıntımız yok, bunu insanlara anlatmamız gerekiyor. Zelzele o denli bir şey ki sıfırınca saniyede bile nasıl yapacağımızı ezberlememiz lazım. Sıhhat teşkilatı bu mevzuda kendi kendini otomatize edecek formda bunu bilmesi lazım. Siz 12 saatte bunun büyük kısmını başarırsanız.
HERKESİN ‘DEPREMDE BEN NE YAPARIM’ DİYE SORMASI LAZIM
Karayolu değil daha çok hava ve deniz yoluyla planladık lojistiğimizi. 10 hastanenin lojistik manasında hangi iskeleye nasıl yanaşacağını da planladık. İnsanların da deniz yoluyla ulaşımının planlandığını memnuniyetle gördüm. İstanbul’da 5 hava alanı var. 2 tane sivil hava limanı var. Bu 10 hastane helikopter pisti var. Sancaktepe’de 4 bin yataklı şehir hastanesi yapıyoruz. Orada da küçük uçakların kalkıp ineceği hava alanı var. Karadan geleceklerle ilgili olarak Kocaeli ve Tekirdağ tarafında aşikâr merkezleri planlayarak insanların nereye gideceğini planladığımız bir sistem bu. Zelzeleden direk yaralanma olmadı. Çarpma, atlamayla alakalı omurga ve ortopedik yaralanmalar oldu. Onlar da panikle olmuş. Kaçarken ayağını vuran yaklaşık 236 kişiydi. Şu anda 41 kişi kaldı. İstanbul’da yaşayan her vatandaşımızın zelzele olursa ben ne yaparım sorusunu sormamız lazım.
“DEPREMDE COVİD’DE DÜNYANIN EN YETERLİ HİZMETİ SUNDUK”
1 yaşında çocuk yürür. Beynin korteksi otomatik değildir. Çocuk düşünerek yürür. Yürürken nasıl adım atacağını düşünür müsünüz? Artık sizin için rutindir o. Bizim sarsıntı hazırlığı rutin hale gelmesi lazım, otomatik olması lazım. 6 Şubat depremindeki inşaatlar ve fiziki yapılara dünya hayran şu anda. Lakin kaybeden canı geri getiremezsiniz. O zelzelede sıhhat çalışanları harikaydı. 6 Şubat zelzelesinde dünyaya örnek olduk. DSÖ gelip literatüre geçirmiş durumda. Biz sarsıntıda de Covid’de de dünyanın en uygun sıhhat hizmetini sunduk. Her iki sıkıntı imtihanı da geçtik.
“DOĞAL OLAN OLAĞAN DOĞUM” PANKARTI
Biz Sağlık Bakanlığıyız, hastalık bakanlığı değiliz. Sağlıklı olanın ne olduğunu anlatmakla mükellefiz, vazifeliyiz. Sıhhatle ilgili yararlı olan neyse onu topluma öğretmek, ikazları yapmakla vazifeli bakanlığım ben. Ben sigarayla da gayret ediyorum. Sigara sıhhate ziyanlıdır deyince sigara içenlerin hayatına müdahale mi ediyorum, kilo verin deyince insanların özgürlüğüne müdahale mi ediyorum. Doğum bir mucizedir. Hakikaten fizyolojik ve mucizedir. Yavrunun karında durması, beslenmesi, o yola girmesi, o yoldan çıkarken herşeyiyle olgunlaştıktan sonra vakti gelince çıkması fizyolojik dediğimiz halk lisanında olağan olan doğumdur. Tıpkı ekibin, Sivasspor’un bundan 2 sene önce göğüs kanseri ile pankartı var. Bu tartışmadan mutluyum. Hiçbir bayanın, hiçbir bayanın, hiçbir çocuğunun hayatına zorla müdahale edecek siyaset uygulamayız. Bunu düşünmek bile patolojik niyettir. Herkes hayatında özgürdür kanun çerçevesinde. Hakikat olanı, sağlıklı olanı söylemek ve bununla ilgili planlama yapıp, siyaset üretmekle mükellefim. Orada biz kimseyi hakaret etmiyoruz. Bunu öteki algılarla yahut diğer siyasetlerle sahiden bu ülkeye ziyan verecek mantıkla hareket eden birtakım arkadaşlarımız tahminen de köpürtüyor. Doğal olan olağan doğum. Gerektiği vakit, tıbbi olarak zarurî olduğu vakit natürel ki ameliyat yapacak. Dünyada ortalama yüzde 15’tir sezaryan oranı. 10 doğumdan yalnızca 1 yahut 2’dir ameliyat. Bizde 10 doğumdan 6.1’i sezaryanla oluyor. Sezaryanla olan çocuk tıbbi olarak akciğeri olarak gereğince gelişmemiş olabilir, annesiyle teması yetersiz olabilir. Bizim Ekim 2024’de olağan doğum hareket planı diye sayın hanımefedi Emine Erdoğan’ın himayalerinde kampanya yapmaya başladık. 10 aksiyon planımızın 6’sını yaptık. Ebelerin aktifliğini artırdık, mevzuatını değiştirdik. Bütün hastanelere anne okulu yaptırıyoruz. Annenin hamilelik süreci sıkıntı süreç. Anneye dayanak vermemiz lazım. Doğum hanelerde çalışan ebeleri maddi olarak da destekledik. Annelerin hamilelikten başlayarak çocuğu 2 yaşına gelinceye kadar annelik sürecinde öğrenmek istediği bütün bilgileri internet uygulamasıyla Annelik Seyahati diye taşınabilir uygulama yapıyoruz.
“KİMSENİN ÖZEL HAYATINA KARIŞMIYORUZ”
Bizim sıhhat hayat merkezlerimizde ebe okullarımız var. 286 tane şu anda. 100 tane daha yapacağız. Fizik tedavisinden diş tabibine kadar. Diyetisyen, çocuk gelişimcisine kadar herkes orada çalışıyor. Kanser taramasına kadar fiyatsız herşey yapılıyor. Bizim tahminen de yanılgımız tam anlatamadık topluma. Özel hastanelerimizde sezaryan maalesef daha fazla. Yüzde 61’in üstünde. Devlette daha düşük. Yüzde 30 bandında. Türkiye’de çok yeterli özel kesimimiz var, dünya çapında. Canlı doğum oranı sayımız düşüyor. Kimsenin özel hayatına karışmıyoruz. Net söylüyorum ki, bebek ve anne için de olağan doğum sağlıklı olanı.
“BEN SEZARYEN DOĞUMLUYUM”
Biz bayanın özgürlüğünü kısıtlamayı düşünmüyoruz. Biz sıhhatiyle ilgiliyiz. Tıbbi endikasyon dediğimiz, tıbben gereklilik öbür bir şeydir keyfiyet diğer bir şeydir. Biz keyfi olan sezaryan harici olağan doğum olması gereken vakitlerde teklifimiz bunun doğal koşullarda anneye, bebeğe yararı olan, sağlıklı olanı tercih etmesi. Sezaryan olan doğal değildir. 1966 sezaryan doğumluyum. Kanama vardı, annemi yaşayacak, çocuk mu yaşayacaktı. Tıbbi endikasyon olan herşeyin yapılması lazımdır. Çocuk rahimde büyür, vajinadan geçer ve olağan doğum olur. Akciğer ve hücrelerin gelişiminde, annesi ile bağlantısında, annenin süt yapan hormonları, beyindeki memnunluk hormonlarının doğal olduğu yoldur.
TIP MERKEZLERİNDE PLANLI SEZARYEN YASAĞI
Tıp merkezleri yatağı olmayan günübirlik süreç yapılan yerlerdir. Kliniktir. Olağan hasta yatağı yoktur müşahede yatağı vardır. Acil yapılabilir sezaryen dedik. Kliniklerde müşahede yapağı vardır. Acil sezaryen öteki bir şey. Planlı sezaryende anne ile çocuğu 48 saatte o çocuğu tutmanız gerekir. Planlı sezaryan yapılamaz dedik. Planlı karaciğer ameliyatı yapılamaz dedik. Buralar hastane değil tıp merkezi. Siz tıp merkezlerinde planlı, davulla zurnayla sezaryen yapamazsınız dedik.
