Soma’da 13 Mayıs 2014’te meydana gelen maden kazasında, 301 madenci hayatını kaybetti. Faciadan sonra başlatılan isimli süreçte Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Lideri Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Hakikat ile İşletme Müdürü Akın Çelik’in de ortalarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı. Sonraki süreçte 3 sanık tahliye edildi. Yargılamaların akabinde tutuklu sanıklar Can Gürkan 15 yıl, Ramazan Hakikat 22,5 yıl, Akın Çelik ile maden mühendisi Ertan Ersoy 18 yıl 9’ar ay, maden mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı 22,5 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
Tutuksuz sanıklardan emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik’e 11 yıl 8 ay, maden mühendisleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık 10 yıl 10’ar ay, yönetim kurulu üyesi Haluk Evinç, çalışanlardan Hilmi Karakoç, Mehmet Eres, Hüseyin Alkan, Fuat Ünal Aydın 8 yıl 4’er ay, Murat Bodur 6 yıl 3 ay mahpus cezasına mahkum edildi. Şirketin işvereni Alp Gürkan’ın da ortalarında bulunduğu 37 sanık beraat etti.
YENİDEN YARGILAMADA CEZALAR DEĞİŞTİ
Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi, ‘Olası kastla insan öldürme’ cürmünden ceza alan Can Gürkan ile Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç’in de ortalarında olduğu 4 kişinin ‘Bilinçli taksirle mevte ve yaralamaya neden olma’ hatasından cezalandırılmalarını istedi. Bunun üzerine sanıklar, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde yine hakim karşısına çıktı. Mahkeme heyeti, ‘Bilinçli taksirle çok sayıda kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma’ hatasından Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Lideri Can Gürkan’a 20 yıl, mühendisler Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu’na 12 yıl 6’şar ay, mahpus cezası verdi. Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç beraat etti. Daha evvelki kararda Can Gürkan’ın 15 yıl olan mahpus cezası 20 yıla çıkarken, 8 yıl 4 ay mahpus cezası alan Haluk Evinç beraat etmiş oldu. Daha evvel beraat eden Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu ise yeni kararla 12 yıl 6’şar ay mahpus cezasına çarptırıldı.
KAMU VAZİFELİSİ SANIKLARDAN 18’İNE MAHPUS CEZASI
Faciaya ait Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma sonunda ihmali bulunan 28 kamu vazifelisi hakkında da 25 Aralık 2023’te ‘Görevi berbata kullanma’ hatasından iddianame düzenlenerek dava açıldı. Soma 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın bugün 5’inci duruşması yapıldı. Duruşmaya; CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, madenci aileleri, sanık avukatları ve madenci yakınlarının avukatları katıldı. Sanıklar ise duruşmaya Ses ve İmaj Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile bağlandı. Madenci aileleri ve avukatları bir evvelki duruşmada sunulan mütalaaya karşı beyanlarda bulundu. Mütalaayı kabul etmeyen ailelerin avukatları, cezalandırılmanın ‘Görevi berbata kullanma’ cürmünden değil ‘Taksirle öldürme ve yaralama’dan uygulanması gerektiğini söyledi. Sanıkların duruşmaya katılmamasını eleştiren ailelerin avukatları, ‘Görevsizlik kararı’ talebini yineledi. Verilen ortanın akabinde savunmalarını yapan sanık avukatları, müvekkillerinin beraatini, değil ise vakit aşımı koşullarının oluştuğunu belirtip, davanın düşme kararı verilmesini talep etti. Savunmaların akabinde hakim, sanıklardan 10’unun beraatine, öteki 18 sanığın ise 5 ay ile 6 ay 7 gün ortasında değişen mahpus cezaları verilmesine hükmetti.
‘ÇOK CÜZİ CEZALAR VERİLDİ’
Duruşma sonrası madenci aileleri ve avukatları açıklama yaptı. Ankara Barosu avukatlarından Murat Kemal Gündüz, “Mahkeme mütalaaya uygun olarak toplam 28 sanıktan 10’u hakkında beraat kararı verdi. 18 sanık hakkında ise 5 ay ile 6 ay 7 gün ortasında değişen mahkumiyet kararı verdi. Soma Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan şirket sahiplerinin birinci başta kararları Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi’nce olumlu olarak bozulmuştur. Şöyle ki bu sanıkların muhtemel kast kararlarına nazaran birden fazla insanı öldürmekten farklı başka cezalandırılması gerektiğine dair karar vermişti. Her ne olduysa dışarıdan müdahaleyle Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi’nin heyeti değiştirildi ve yeni oluşturulan heyetle yine karar ele alınarak sanıkların ‘Olası kasttan’ değil, ‘Bilinçli taksirle öldürme’den yargılanması gerektiğine dair bozma kararı verildi. Yargıtay’ın bozma kararında o eleştirdiğimiz kararda dahi şu tespit vardı: ‘Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM), Çalışma Bakanlığı, Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürlüğü’ne bağlı bu sanıklar ocaktaki vahim eksikliklerle ilgili uyarmamışlar, zabıt tutmamışlar. Bu nedenle sivil sanıklar tarafından mümkün kast kararları uygulanamaz. Şayet zabıt tutsalardı, uyarsalardı, kamu vazifelisi bu sanıkları mümkün kasttan yargılatacaktık’ dediler. Bu türlü bir bozma kararı verdiler. Artık döndük, buraya geldik. Sanıklar hakkında vazifesi berbata kullanmaktan dava açıldı. İtirazlarımıza rağmen bugüne kadar misyonsuzluk kararı verilmedi ve bugün de vazifesi berbata kullanma kabahatinden çok uyduruk, çok cüzi cezalar verildi. Yargı, resmen Soma katliamı ile ilgili ‘Ne şiş yansın ne kebap’ dedi. Sivil sanıkları kamusal sanıkları da kurtardı. Verilen karar çok ağırdır. Bu karar hiçbir formda adaleti sağlamayan bir karardır. Az evvel içeride ‘Adalet enkazın altında kaldı’ dediler. Doğrudur” diye konuştu.
‘AYNI ACIYI BİZE TEKRAR YAŞATTILAR’
Maden şehidi Uğur Çolak’ın annesi Gülsüm Çolak da “Aynı acıyı bize tekrar tekrar yaşattılar. Resmen bir sinema seyrettik. Yargı bundan sonra kendine ağlasın” diyerek, reaksiyonunu lisana getirdi.
Maden şehidi Erdoğan Köse’nin eşi Gülfidan Köse ise “Akhisar’daki Soma davasında bir adalet görmedik. Tiyatro oynandı. Buradaki süreçler de birebir oldu. İstediğimiz adaleti bulamadık. Ancak bu adaletin de sonuna kadar gerisindeyiz, takipçisi olacağız” diye konuştu.
