İBB Meclisi nisan ayı toplantılarının birinci oturumu, İBB Başkanvekili Nuri Aslan’ın başkanlığında Saraçhane’deki belediye binasında yapıldı. Toplantıda, gündem dışı konuşma yapmak için kelam alan AK Parti’li Meclis Üyesi Muhammet Kaynar, belediyenin mali, idari durumu ve belediye kaynaklarının yöntemsiz kullanılmasıyla ilgili konulara değineceğini belirtti.
Kaynar, 2024 yılında İBB’nin 179 milyar 634 milyon lira gelir elde ettiğini belirterek, şunları söyledi:
“Bu gelire karşılık 238 milyar 962 milyon lira da sarfiyat yapmış. Yani 59 milyar 328 milyon lira açık vermiş. Gelirinin yüzde 33 fazlasını harcamış. Ne diyordu birileri? ‘İstanbul’un bütçesine rahmet geldi, rahmet.’ lakin görüyoruz ki gelirin masrafı karşılama oranı yüzde 33 daha az. Yüzde 33 açık var. Birebir arkadaşlar Türkiye’nin bütçesindeki açık yüzde 5’in üzerine çıkınca ‘batıyoruz’ diye bağırıyorlar. İBB, 179 milyar gelir elde etmiş, bu gelirin 155 milyar 317 milyon lirası, merkezi yönetimden vergi gelirleri hissesi ve mahalli yönetimler hissesi olarak gelmiş. Toplam 155 milyar 317 milyon lirası merkezi yönetimden gelmiş. Gelirlerinin yüzde 86,46’sı merkezi yönetimden gelmiş. İstanbul Büyükşehir Belediyesi geçtiğimiz yıl bütçesinde merkezi yönetimden 140 milyar lira gelir geleceğini varsayım etmiş, 155 milyar lira gelmiş.”
“5 YILDA BORÇ YÜZDE 704,54 ARTMIŞ”
Kaynar, İBB’nin 2024 yılında 1 milyar 270 milyon liralık gayrimenkul satışı yaptığına değinerek, şöyle devam etti:
“Bunu da kayıtlara geçelim. İstanbul Büyükşehir Belediyesinin 2024 yılı kısa vadeli yabancı kaynakları 109 milyar 408 milyon lira, uzun vadeli yabancı kaynakları 105 milyar 869 milyon lira. Yabancı kaynak denen şeylerin hepsi borçtur. Toplam borcu 215 milyar 297 milyon 101 bin 997 lira olmuş. 2018 sonu prestijiyle İstanbul Büyükşehir Belediyesinin borcu ne kadardı biliyor musunuz? Bunlara geçmeden evvel 26 milyar 760 milyondu. 26 milyar 760 milyondan 215 milyar 297 milyona çıkmış. 5 yılda borç yüzde 704,54 artmış. İSKİ ve İETT’nin de borcunu dahil ettiğinizde toplam borç 264 milyar 916 milyon lira.”
İBB’nin 213 milyar lira olan 2024 bütçesinin yüzde 21 artırılarak 258 milyara çıkartıldığını anımsatan Kaynar, yapılan bütçe revizesinde, konser, dinleti, yemek, kokteyl, tertip, araç kiralama, temsil tanıtma sarfiyatları, şirketlerden istihdam edilen işçi harcamaları üzere kalemlerin yüzde 98,68 artırıldığını, metro yatırımı ve kamulaştırmalar üzere sarfiyatların ise yüzde 8,4 azaltıldığını söyledi.
“2 BİN 210 BİNEK ARAÇ KİRALANMIŞ”
Kaynar, “Araç kiralamalarla ilgili çok önemli gösteriler yapıldı. Araç kiralamalarıyla ilgili biliyorsunuz Yenikapı’da kâfi aracı da bulamayınca cenaze araçlarını da getirdiler oraya. 2024 yılında hizmet alımları 69 milyar 494 milyon lira olmuş, yüzde 120 artış var. Bu artışta en büyük hisse araç kiralama masraflarına ilişkin. 2024’te İBB tarafından 1576, İSKİ tarafından 454, İETT tarafından da 180 olmak üzere toplam 2 bin 210 binek araç kiralanmış.” tabirlerini kullandı.
Personel sayısının 2024’te İBB’de 50 bin 589, İETT’de 12 bin 493, İSKİ’de 9 bin 762 olmak üzere toplam 72 bin 844’e çıktığını aktaran Kaynar, İETT’de işçi sayısının 1 yıl içerisinde 3 bin 629 kişi artığını kaydetti.
“SADECE BİR İHALEDE KONSER, DANS ÜZERE İŞLERİN BEDELİ OLARAK 1 MİLYAR 345 MİLYON LİRA ÖDENMİŞ”
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin 2024’te 90 milyar 597 milyon lira ve KDV bedelli 419 ihale yaptığını kaydeden Kaynar, şöyle konuştu:
“Bu ihalelerden 1 milyar 324 milyon lira olan 11 ihalede bırakın indirim yapmayı, yaklaşık maliyetin üzerinde. 15 milyar 328 milyon lira ve KDV bedelli 11 ihalede, kırım oranı yüzde 1’in altında. 43 milyar 239 milyon lira ve KDV bedelli 77 ihalede ise yüzde 1 ila 5 ortasında kırım olmuş. Toplamda tüm ihale bedelinin yüzde 66,1’ini oluşturan 59 milyar 891 milyon lira fiyatındaki 107 ihalede ya hiç indirim yapılmamış ya da yüzde 5’in altında indirim yapılmış. Bu kurum bu biçimde yönetiliyor. Türkiye’de ihalelerle ilgili kırım ortalaması ne biliyor musunuz? Yüzde 27 ancak İstanbul Büyükşehir Belediyesinde ihale ortalaması yüzde 5’in altında.”
Kaynar, konser ihalelerine de değinerek, “934 milyon lira ve KDV bedelli ihalede konser, dinleti, şov hizmeti 280 milyon lira. Dans gösterisi, yetişkin oyunu 28 milyon 676 bin lira. Toplumsal medya interaktif reklam, YouTuberların reklamı 1 milyon 335 bin lira. Sinema üretimleri, sinema gösterimleri 27 milyon 746 bin lira. Yemek, kokteyl ikram 43 milyon 507 bin lira. Yurt dışı uçak bileti 51 milyon 275 bin lira. Yurt içi uçak bileti 5 milyon 737 bin lira. Konaklama 17 milyon 657 bin lira. Artık 934 milyon lirayı harcamışlar, sonra yetmemiş ihale evrakı, keşif artışına gitmişler. Keşif artışı, iş artışı sonucunda konser dinleti işlerinden oluşan 186 milyon 838 bin lira daha eklemişler bu ihaleye.” tabirlerini kullandı.
Böylece belediyeye bu ihalenin maliyetinin 1 milyar 345 milyon 543 bin 200 lira olduğunu aktaran Kaynar, “Sadece bir ihalede konser, dans üzere işlerin bedeli olarak 1 milyar 345 milyon ödenmiş.” dedi.
Kaynar, son olarak özet bir datayı de paylaşmak istediğini kaydederek, “A şahsı ihaleyi almış. Elini hiç sürmeden B şahsına bu ihaleleri devretmiş ve B şahsı bu işleri yapmış. İkisinin ortasındaki fiyat farkı ne kadar biliyor musunuz? 5 milyar 533 milyon 988 bin 877 lira. Bu ne? Bu, işi yapmayacak firma ihaleyi almış, öbür birisine yaptırmış, belediyeden 5 milyar 533 milyon 988 bin lira daha fazla para almış. Şayet hakikaten işi yapana belediye ihaleyi vermiş olsaydı bu para belediyenin kasasında kalmış olacaktı. Bu çok vahim bir tablodur. Sayıştay raporlarında da bunlar anlatıldı lakin buna karşın yeniden devam ediliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
