Demir, kanda oksijen taşıyan hemoglobin proteininin temelidir. Yeteri kadar demir olmadığında beden güç üretemez ve hücrelerimiz kâfi oksijeni alamaz. Demir eksikliği de bedenin işleyişini büsbütün tesirler. Bu sorunu ortadan kaldırmak için eski devirlerde, halk hekimliğinde kullanılan kimi besinler mevcut.
Demir açısından en güçlü besinler ortasında tarih boyunca öne çıkan bir besin bulunur. Karaciğer, hem yüksek ölçüde demir içerir . Hipokrat’ın yazılarında, halsizlik ve solgunluk çeken hastalara karaciğer tüketimi önerdiği belirtilir. Birebir halde, Galen, karaciğerin kan imalini desteklediğini ve güç verdiğini savunmuş.
Osmanlı mutfağında kullanılan ciğer, bilhassa dana yahut kuzu ciğeri, lezzetli bir yemek ve şifalı bir besin olarak tercih edilirmiş. Örneğin, ciğer kebabı yahut ciğer tava üzere yemekler, halk ortasında kansızlığa karşı bir deva olarak görülmüş. Fakat tekrar de, kolesterol içeriği nedeniyle ölçülü tüketilmesi gerekiyor.
Deniz eserleri, bilhassa hamsi ve sardalya üzere küçük balıklar, demir açısından güçlü bir başka besin kümesi olarak karşımıza çıkıyor. Antik Yunan’da, kıyı bölgelerinde yaşayan halklar, balığı yalnızca bir besin kaynağı olarak değil, birebir vakitte sıhhat için bir ilaç üzere tüketirdi.
Hamsi ve sardalya, hem demir hem de omega-3 yağ asitleri açısından varlıklı besinler olarak biliniyor. Üstelik, balıkların içerdiği demir, bitkisel kaynaklara kıyasla daha kolay emilir. Haftada birkaç kere hamsi yahut sardalya tüketmeye çalışabilirsiniz.
Özellikle dut ve üzüm pekmezi, Osmanlı devrinde, pekmez hem bir tatlandırıcı hem de kansızlık ve halsizlik için doğal bir ilaç olarak kullanılırdı. Üzüm pekmezi, demirin yanı sıra B vitamini ve antioksidanlar da barındırıyor. Yani güç düzeyini artırmaya yardımcı oluyor. Dut pekmezi ise bilhassa çocuklar ve yaşlılar için öneriliyordu.
Demir açısından güçlü besinler tüketmek, demir eksikliğini önlemek için değerli bir adım olabilir. Bunun yanı sıra, tükettiğiniz doğal demir desteklerini bir uzmana danışarak C vitaminiyle birleştirebilirsiniz. Zira C vitamini demirin emilimini artırır.
