Kurtulmuş, Özbekistan’ın başşehri Taşkent’te düzenlenen Parlamentolar Ortası Birlik (PAB) 150. Genel Kurulu kapsamında, Bağlantısızlar Hareketi Parlamenter Ağı Konferansı’na katıldı.
Bu yıl dördüncüsü gerçekleştirilen ve Azerbaycan Milli Meclisi Başkanı Sahiba Gafarova’nın başkanlığını yaptığı konferansta konuşan Kurtulmuş, Bağlantısızlar Hareketi’nin, Soğuk Savaş’ın kutuplaşmış ortamında bağımsızlık prensibini önceleyen ülkelerin kurduğu özgün bir siyasal duruşun eseri olduğunu tabir etti. Bandung Konferansı ile şekillenen bu iradenin; barışçıl, eşitlikçi ve egemenlik odaklı sürdürülebilir bir memleketler arası sistemin imkanlarını daima savunduğuna işaret eden Kurtulmuş, ortadan geçen 70 yıla karşın kuruluş unsurlarının hala yeniliğini koruduğunu belirtti.
Numan Kurtulmuş, bugünün yeni kurulmakta olan çok merkezli dünyasında da bu unsurların daha fazla mana kazandığına inandıklarını söyleyerek, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:
“Bu prensipleri benimseyen bir ülke olarak, Bağlantısızlar Hareketi’nin çalışmalarını yakından izliyoruz ve 2006 yılından bu yana da sistemli olarak üst seviyede bütün toplantılarına katılmaya uğraş ediyoruz. Milletlerarası sistemde adalet ve ıslahat idaresi istikametindeki çağrılarımız, Hareket’in temel prensipleriyle de örtüşmektedir. Türkiye olarak Bağlantısızlar Hareketi’nin savunucusu olduğu temel unsurlara olan takviyemizi de her fırsatta yineliyoruz. Memleketler arası bağlardaki temel vizyonumuz; adil, barışçıl ve kapsayıcı bir milletlerarası sistemi inşa etmektir. Yakın etrafımızdan başlayarak global ölçekte istikrara katkı sunmak, vizyonumuzun temel bileşenlerindendir. Bu çerçevede Afrika’da, Asya’da, Latin Amerika’da, Balkanlar’da, Orta Doğu’da ve Avrupa’da aktif ve yapan bir diplomasi yürütmeye çaba ediyoruz. Kurduğumuz güçlü münasebetlerle daha müreffeh, daha huzurlu ve daha adil bir dünya için çalışmaya devam ediyoruz.”
“KURAL TEMELLİ OLDUĞU TEZ EDİLEN MİLLETLERARASI NİZAM, BİZATİHİ KENDİSİ BİR KRİZE DÖNÜŞMÜŞTÜR”
TBMM Başkanı Kurtulmuş, dünyanın; belirsizliklerin, jeopolitik risklerin, siyasi ihtilafların ve askeri çatışmaların giderek arttığı, toplumsal ve ekonomik meselelerin giderek derinleştiği sancılı bir geçiş devrinde olduğuna dikkati çekerek, çift kutupluluk ya da tek kutupluluk argümanlarının artık geride kaldığını; dünyanın çok kutuplu, çok merkezli yeni bir periyoda hakikat süratle yol aldığını vurguladı.
Eski sistemin yapılarının, bu sürecin ortaya çıkardığı problemlere karşılık vermekte yetersiz kaldığını lisana getiren Kurtulmuş, “Çünkü eski devrin kaideleri içerisinde oluşmuş yapılar, yerli yerinde durmaktadır. Bu durum milletlerarası kurumlar ile mevcut gerçeklik ortasındaki aranın de giderek açılmasına yol açmaktadır.” diye konuştu.
Kurtulmuş, iklim krizlerinden savaşlara, sistemsiz göç dalgalarından açlık ve kalkınma meselelerine kadar yaşanan her krizi yönetmede başarılı bir imtihan veremeyen milletlerarası sistemin, arızalarını da daha açık bir biçimde ortaya koyduğunu tabir ederek, şunları kaydetti:
“Küresel kriz tablosunu, son 1,5 yıldır Filistin’de daima bir arada, bütün insanlık olarak yaşadığımız, soykırıma varan ağır insani dramla çok daha açık bir halde müşahede etmiş olduk. Şunu da söz etmek isterim; Filistin’de yaşananlar, yalnızca Filistin halkının, yalnızca Arapların, Müslüman ülkelerin sorunu değildir. Filistin’de yaşanan insanlık dışı katliam, insanlık tarihinin görmüş olduğu bu en büyük soykırımlardan birisi, ne yazık ki insanlığın ortak sıkıntılarından birisidir. Maalesef memleketler arası sistem, bu meseleleri çözebilmek için başarısız kalmış hatta çözebilmek için hiçbir olumlu perspektif ortaya konulamamıştır.
İsrail hükümetinin hukuk ve ahlak dışı güç kullanımına karşı memleketler arası kurumların sessizliği, mevcut sistemin de meşruiyetini hiç elbet sorgulatmaktadır. Bugün kural temelli olduğu tez edilen milletlerarası nizam, bizatihi kendisi bir krize dönüşmüştür. Lakin bu durum, yeni bir sistemin inşası için yeni imkanlar da sunmaktadır. Mevcut krizlerin tahlili, yeni global sistem inşa etmeyi mecburi kılmaktadır. Daha adil, kapsayıcı ve fonksiyonel bir global sistemi kurmak alışılmış ki mümkündür. Bu yeni yapının temelinde adalet prensibi yer almalıdır. Gücün değil, haklı olmanın belirleyici olduğu bir dünyanın kurulması mümkündür. Her ülkenin büyüklüğüne ya da gücüne bakılmaksızın eşit kelam hakkına sahip olduğu global bir nizam kesinlikle kurulmalıdır.”
“BİRLEŞMİŞ MİLLETLER REFORME EDİLMELİ”
TBMM Başkanı Kurtulmuş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın her fırsatta bütün milletlerarası platformlarda lisana getirdiği “Dünya beşten büyüktür” vurgusunun, bu global çığlığın yalnızca bir yansıması olduğunun altını çizerek, “Birleşmiş Milletler reforme edilmeli ve Birleşmiş Milletler merkezli aktif ve şeffaf, çok taraflılık anlayışına uygun yeni bir sistem kurulmalıdır.” diye konuştu.
Yeni memleketler arası tertibin inşasında, “insanların yaratılışta, devletlerin ise egemenlikte eşitliğinin” merkeze alınması gerektiğini vurgulayan Kurtulmuş, şu görüşleri paylaştı:
“Bandung ruhu, yıllar evvel bu ülkeleri siyasal yere taşımıştı. Irk, inanç, kültür yahut coğrafya temelinde ayrıcalıklı bir hiyerarşi, ırkçılığın ve ayrımcılığın en açık tezahürü olarak memleketler arası barışı değil, hiç elbet insanlık onurunu da birebir vakitte zedeler. Dünyayı, hatta birtakım bölgeleri aşikâr kümelere vadedilmiş üzere görmek, devletler ortasında bir imtiyaz ve üstünlük sıralamasına girmek, global seviyede distopik bir otokrasi hülyasından ibarettir. Bağlantısızlar Hareketi, bu çarpık anlayışa karşı tarihi bir itirazdır. Bu itirazı her yerde paylaşıyor ve destekliyoruz. Barış, istikrar ve kalkınma gayesiyle yürütülen adımlarda Hareket’in yanında yer almaya devam edeceğiz ve insanların yaratılışta eşitliği, devletlerin de egemenlikte eşitliği prensibi çerçevesinde yeni bir dünyanın kurulması için canla başla gayret edeceğiz.”
Konferansta, AK Parti TBMM Küme Lideri Abdullah Güler, Türkiye-Özbekistan Parlamentolar Ortası Dostluk Kümesi Başkanı ve AK Parti Bursa Milletvekili Osman Mesten, AK Parti İstanbul Milletvekili Nurettin Alan, MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, Yeni Yol Partisi İzmir Milletvekili Mustafa Bilici ve Türkiye’nin Taşkent Büyükelçisi Ufuk Ulutaş da yer aldı.
