Son yıllarda zihinsel sıhhat bahislerinin giderek daha fazla dikkat çektiğini belirten Uzm. Dr. Zekeriya Bahçe, “Özellikle çok düşünme (overthinking), birçoğumuzun hayatını etkileyen, lakin birden fazla vakit göz arkası edilen bir durum haline geldi. Bireylerin, bir durumu ya da olayı gereğinden fazla tahlil etmesi, niyetlerini daima zihninde tekrar etmesi, çok düşünmenin esas belirtilerindendir” açıklamasında bulundu. Çok düşünmenin, çoklukla korku, gerilim ve depresyon üzere ruhsal rahatsızlıklarla ilişkilendirildiğini söyleyen Uzm. Dr. Bahçe, “Bireyler, geçmişte yaşadıkları olumsuz tecrübeler yahut geleceğe dair belirsizlikler hakkında fazlaca endişelenebilirler. Bu durum, zihinsel yorgunluğa ve fizikî rahatsızlıklara yol açabilir. Baş ağrısı, mide bulantıları ve uyku sorunları üzere somatik belirtiler, çok düşünmenin bedensel tesirlerinden sadece birkaçıdır. Bireyler ekseriyetle, tahlil bulmak için kanılarının denetimini kaybeder ve daha fazla telaşa yol açan bir döngüye girerler” formunda konuştu.
“Psikolojik bozukluklarla bağlı olabilir”
Aşırı düşünmenin kökenlerinin ekseriyetle ruhsal bozukluklarla bağlantılı olduğunu belirten Uzm. Dr. Bahçe, “Anksiyete, depresyon ve obsesif-kompulsif bozukluklar üzere durumlar, kişinin zihnindeki kanıların denetimini zorlaştırabilir. Ayrıyeten, mükemmeliyetçilik ve denetim muhtaçlığı üzere kişilik özellikleri, çok düşünmeye yol açan öbür değerli faktörler ortasında yer alır. Genetik ve nörolojik faktörler de, bireyin çok düşünmeye yatkın olmasında tesirli olabilir” dedi.
“Sosyal ilgilerde de meselelere yol açabilir”
Aşırı düşünmenin yalnızca kişisel sıhhati etkilemekle kalmadığını, birebir vakitte toplumsal bağlantılarda de sıkıntılara yol açabileceğini tabir eden Uzm. Dr. Bahçe, “İnsanlar, sürekli tahlil yaparak ve küçük ayrıntılar üzerinde takılarak, bağlarında güvensizlik ve yanlış anlamalar yaşayabilirler. Bu da, toplumsal hayatı ve iş ömrünü olumsuz etkileyebilir. Kişinin zihinsel sıhhati bozulduğunda, genel verimliliği de düşer; odaklanma zahmeti, iş yahut okul performansının azalmasına neden olabilir” diye konuştu.
“Aşırı düşünme ile başa çıkma yolları”
Günümüzde, çok düşünme ile başa çıkma stratejileri üzerine birçok yol geliştirildiğini belirten Uzm. Dr. Bahçe, şu bilgileri paylaştı: “Mindfulness yani farkındalık teknikleri, çok düşünme ile uğraşta en tesirli araçlardan biri olarak kabul edilmektedir. Bireylerin, anı yaşamalarını ve niyetlerini yargılamadan gözlemlemelerini sağlayan mindfulness uygulamaları, zihni sakinleştirir ve fikir döngülerini denetim altına alır. Derin nefes alma antrenmanları, meditasyon ve yoga üzere uygulamalar da emsal formda zihinsel rahatlama sağlayabilir. Bir başka tesirli strateji ise “düşünceyi erteleme” formülüdür. Bu teknik, makul bir vakit diliminde tasa ve korkuların üzerine ağırlaşmayı ve geri kalan vakit diliminde bu niyetlerden uzak durmayı amaçlar. Ayrıyeten, bireylerin dikkat dağıtıcı aktivitelerle meşgul olmaları da çok düşünmenin önüne geçebilir. Yürüyüş yapmak, yeni hobiler edinmek yahut yaratıcı aktivitelerle ilgilenmek, zihnin meşgul olmasını sağlar ve fikirleri yönlendirmek açısından yararlı olabilir.”
“Profesyonel yardım alınabilir”
Profesyonel yardım almanın da çok düşünme ile başa çıkmada değerli bir adım olduğunu belirten Uzm. Dr. Bahçe, “Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) üzere psikoterapi metotları, bireylerin olumsuz niyet kalıplarını tanıyıp bunları daha sağlıklı niyetlerle değiştirmelerine yardımcı olabilir. Uzman bir terapistin rehberliğinde uygulanan terapi, bireyin çok düşünme durumunu denetim altına almasına yardımcı olabilir” dedi. Çok düşünmenin çağımızın en yaygın ruhsal sıkıntılarından biri olduğunu ve zihinsel sıhhati önemli formda etkileyebileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Bahçe, “Ancak farkındalık, bilişsel terapi ve toplumsal takviye üzere stratejilerle bu durumla başa çıkmak mümkündür. Çok düşünmenin zihinsel ve fizikî sıhhat üzerindeki olumsuz tesirlerini azaltmak için bireylerin, profesyonel yardım almayı ve sağlıklı başa çıkma prosedürlerini kullanmayı düşünmeleri önerilir” sözlerini kullandı.
