İstanbul Kadıköy’de 14 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi bıçaklanarak öldürülmüştü. Tutuklu yargılanan çocuk sanık B.B. hakkında cinayet soruşturması dışında “bıçak yahut öteki aletleri müsaadesiz olarak satın alma, taşıma yahut bulundurma” kabahatinden soruşturma açılmış ve takipsizlik kararı verildiği açıklanmıştı. Ailenin avukatı Dr. Rezan Epözdemir karara “Yasak bıçaklardan değilse hangi bıçak bu kapsamda olacaktır? Bu durum tam bir hukuk garabetidir. Geldiğimiz basamakta bu kanunun gereksinimleri karşılamadığı ortadadır” açıklamasını yaptı.
İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan dün yapılan açıklamada ise “B.B.’den ele geçirilen bıçağa ait yapılan inceleme sonucunda tanzim edilen uzmanlık raporunda; bıçağın taşımakta olduğu nitelikleri bakımından yasak niteliği haiz bıçaklardan olmadığı bildirilmiştir. Verilen bu karar devam etmekte olan davada suça sürüklenen çocuk B.B.’nin olayda kullandığı bıçağı cürüm eşyası olmaktan çıkarmamaktadır” denildi.
‘Yanlış yorumlandı’
Avukat Epözdemir de çıkan haberlerin akabinde “Bu açıklamayı yanlış anlayan ve yorumlayanlar var. Türk Ceza Kanunu’nun 6. Maddesi’ne nazaran bıçak silahtır ve Ahmet’imiz silah ile katledilmiştir. Münasebetiyle ‘Ahmet’in öldürüldüğü bıçak silah sayılmadı’ biçimindeki kıymetlendirme ve tespit yanlıştır. Doğrusu ise; cinayet soruşturmasının dışında, fail hakkında 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanun uyarınca yürütülen soruşturmada takipsizlik kararı verilmesidir. Benim aşağıdaki açıklamam da eleştirim de bu yöndedir” açıklamasını yaptı.
Ölçü kriteri
Adalet Bakanlığı da bir yanlış anlaşılma olduğunu belirtip hatanın işlenmesi sırasında kullanılan bütün aletlerin “silah” olduğunu vurguladı. Bir kişinin bir oburunu taş atarak yaralaması durumunda taşın silah sayılacağını vurgulayan Bakanlık, “Bu durum TCK’nın 6. Maddesi’nde belirlenmiştir. Bunun dışında 6136 Sayılı Kanun’un 4. Unsuru de kabahat ögesi sayılan silahları ihtiva eder. Bu kanuna nazaran bıçakların silah sayılabilmesi için muhakkak bir ölçünün üzerinde olması gerekir” sözlerini kullandı.
Bakanlık, şunları kaydetti: “Ülke içinde kama, hançer, saldırma, şişli baston, sustalı çakı, pala, kılıç, kasatura, süngü, sivri uçlu ve oluklu bıçaklar, topuz, topuzlu kamçı, boğma teli yahut zinciri, muşta ile salt taarruz ve savunmada kullanılmak üzere özel nitelikteki gibisi aletlerin imali yasaktır. Şayet kişi bu hususta sayılan silahları bulundurursa otomatik olarak 6136’ya ters hareket etmiş olur.” Adalet Bakanlığı, evde kullanılan ekmek bıçağının bu kanun kapsamında hata olmadığını belirterek, “Eğer ekmek bıçağı ile birini öldürür yahut yaralarsanız buradaki silah kabahat aleti olarak kabul edilir” açıklamasında bulundu.
Hukuka muhalif bir durum yok
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Adem Sözüer: Öldürücü olsun olmasın, fiilen hücumda kullanılan her şey silahtır. Örneğin 5-6 santimlik kolay bir çakı ile de bir kişi yaralansa, bu çakı silahtır ve cürüm silahla işlendiği için ceza artırılır. Ancak bu çakının taşınması nedeniyle ayrıyeten ceza verilmez. Zira çakı taşıma ayrıyeten kabahat olarak düzenlenmemiştir. Mahkeme de “bıçak kabahat aleti değildir” demiyor, yalnızca “bulundurulması yasak olan cinsten bıçaklardan değil” diyor. Hasebiyle “mahkeme bıçağı hata aleti saymadı” şeklindeki açıklamalar bilgisizlikten kaynaklanıyor. Kanunlarda bu bahislerde boşluk yok, pek net.
‘Yasak silah’ başka
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Devrim Güngör: Bir aletin cürümde kullanılması onun “silah” sayılmasını gerektirmez. Ceza hukukunda ‘silah’ kavramı geniş yorumlanabilir. Örneğin bir taş, çekiç ya da topuklu ayakkabı dahi taammüden yaralama hatasında silah sayılabilir ve bu durumda ceza artırılır. Lakin bu 6136 Sayılı Kanun kapsamındaki “yasak silah” tanımıyla karıştırılmamalıdır. 6136 Sayılı Kanun, sırf belirli özellikleri taşıyan silahları kapsar. Her bıçak, her tabanca bu kanuna girmez. Örneğin bir meyve bıçağıyla cinayet işlendiğinde, bu bıçak öldürme hatasında silah olarak değerlendirilse bile, 6136 Sayılı Kanun kapsamında sayılmadığı için ayrıyeten “yasak silah bulundurma” suçundan ceza verilmez. Taammüden öldürme hatasında, kullanılan vasıtanın (aletin) niteliği cezanın yükünü etkilemez; aslında en ağır ceza verilir. Lakin taammüden yaralama hatasında silah kullanılması ağırlaştırıcı nedendir. Burada da yeniden 6136 Sayılı Kanun’dan farklı olarak, her türlü alet silah sayılabilir. Lakin bu durum, o aletin taşınmasının ya da bulundurulmasının da ayrıyeten hata olduğu manasına gelmez. Hasebiyle burada hukuka alışılmamış bir durum yok.
‘Ayrıca ceza almaz’
Türk-Alman Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kemal Ali Yıldız: Orada bir yanlış manaya var. Kararda bir kusur yok. Silah tarifi öbür, 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanun’daki yasak bıçaklar diğer. Ahmet Minguzzi olayında kullanılan bıçak, 6136 Sayılı Kanun’daki yasak bıçaklardan değil. Bu bıçak bir olayda kullanıldığında, evet silahtır. Lakin 6136 Sayılı Kanun’daki bıçaklardan değildir. Bunun manası, kişi öldürmekten yahut yaralamaktan ceza alır lakin ayrıyeten 6136 Sayılı Kanun kapsamında ceza almaz.
Suçta kullanılınca her şey silah…
■ 2002’de Bolu’da annesine fırlattığı şişe silah sayılan genç, iki yıl mahpusa çarptırıldı.
■ 2002’de Balıkesir’de tartışırken birbirlerine ceviz ve tabak fırlatan çift, karşılıklı şikayetçi oldu. Savcılık, ceviz ve tabağı silah olarak kıymetlendirdi.
■ 2016’da Denizli’de oğluna terlik fırlatan bir anne “silahla kolay yaralamaya teşebbüs” hatasından yargılandı, beş yıla kadar mahpusu istendi.
■ 2019’da Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde kayınvalidenin, gelinine fırlattığı diş fırçası “silah” kabul edildi. Sanığa “basit yaralama” kabahatinden 120 gün mahpus cezası verildi.
■ 2022’de Konya’da bir fabrikada aşçı olarak çalışan Fatma P., Müdür Yardımcısı Ömer Ş. tarafından darbedildi. Fatma P’nin, kendisini Ömer Ş.’den korumak için attığı cam bardak silah sayıldı.
■ 2023’te İstanbul Bakırköy’de kira fiyatının üç kat artışını kabul etmeyen Guldzhakhan Kritckaıa’yı çatalla yaralayan konut sahibi Mehmet Cengiz Bilik hakkında başlatılan soruşturmada çatal silah sayıldı.
