Aydın Hasan / Ankara – Türkiye’nin Mavi Vatan’ın Karadeniz, Ege ve Doğu Akdeniz’de hudutlarını bilimsel ve tüzel bir çerçeve içinde çizen haritası yayınlandı. Haritada; hudut çizgilerinin yanı sıra özel etraf muhafaza bölgeleri, kültürel miras alanları, askeri güvenlik bölgeleri ve TPAO ruhsat alanları üzere özel alanlar da işaretlendi.
Türkiye’nin DMP haritası, Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi (DEHUKAM) tarafından Türkiye Deniz Mekânsal Planlaması (DMP) Platformu inisiyatifi ile kamuoyuna açıklandı. Harita çalışması; Karadeniz’de Türkiye’nin münhasır ekonomik bölge sonlarını, Akdeniz’de Birleşmiş Milletler’e (BM) bildirilen koordinatları, Ege Denizi’nde ise Yunanistan ile anakaralar ortası ortay sınırı temel alan sonlar dahilinde farklı dalların ekosistem temelli yaklaşımla faaliyetlerini planlıyor.
Boru çizgileri gösterildi
Türkiye’nin deniz alanlarında sürdürülebilirlik unsuru çerçevesinde sektörel faaliyetlerin uzun vadeli ekosistem temelli yaklaşım perspektifi ile ele alınmasını önceleyen Türkiye DMP haritası, https://www.dmpturkiye.dehukam.org adresinden erişilebilir hale getirildi.
Haritada; demirleme alanlarından deniz altı kültürel miras alanlarına, gemi trafik kavşağından hareket eğitim alanlarına, liman idari alanlarından özel etraf muhafaza bölgelerine birçok faaliyet birbiri ile eşgüdüm içerisinde ele alındı. TÜRK Akım ve Mavi Akım boru sınırlarının da yer aldığı haritada, deniz alanlarındaki kablo ve boru sınırlarının ve kritik altyapıları dikkate alındı.
TPAO ruhsat sahaları
Doğu Akdeniz kıta sahanlığı ve Karadeniz münhasır ekonomik bölge sonları dahilinde Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı (TPAO) ruhsat alanlarının geniş bir biçimde yer aldığı haritada, özel etraf müdafaa bölgeleri ve bilimsel araştırma alanlarının da geniş bir formda yer aldığı görüldü.
Deniz trafiğinin ağır olduğu Ege Denizi’nde Türkiye ve Yunanistan anakaraları ortası ortay sınır ile çizilen DMP alanı dahilinde geniş yük ve yolcu taşıma alanlarına yer verildi. 2020 İzmir Depremi’nde de gözlemlenen Ege Denizi’nin kırılgan jeolojik yapısı dikkate alınarak, depremsellik alanları da çalışmaya dâhil edildi.
Yunanistan DMP’si açıklandı
Yunanistan da Deniz Mekansal Planlamasını dün Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetritis ile Çevre ve Enerji Bakanı Stavros Papastavru’nun imzası ile açıkladı. Açıklamada, ‘Yunan devletinin, ulusal hukuktan ve AB’nin 2014/89 nolu kararından kaynaklanan sorumluluğunu yerine getirerek birinci defa deniz alanlarının ayrıntılı kullanımını belirlediği’ öne sürüldü. Yunanistan kıta sahanlığının potansiyel en dış sonlarının birinci sefer bir AB metnine girdiğine işaret edilen açıklamada, Yunanistan’ın Ege Denizi’nde kara sularını 12 deniz miline çıkarma maksadına de değinildi. Açıklamada, “Fikir ayrılığı içinde olmamız müzakere etmememiz manasına gelmez” denildi.
Deniz yetki alanlarını ihlal ediyor
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Yunanistan tarafından AB mevzuatı gereği ilan edilen ‘Deniz Mekansal Planlaması’nda (DMP) belirtilen alanların bir kısmının Ege Denizi’nde ve Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin deniz yetki alanlarını ihlal ettiği belirtilerek, şunlar kaydedildi: “Yunanistan’ın tek taraflı tasarruflarının ve savlarının ülkemiz açısından hiçbir türel sonuç doğurmayacağını bir sefer daha vurguluyoruz. Ülkemizin Ege Denizi’nde Yunanistan’la iş birliğine her vakit hazır olduğunu hatırlatıyoruz. Kelam konusu tasarruflar ve oldubitti teşebbüsleri ülkemiz açısından dün olduğu üzere bugün ve yarın da hiçbir türel sonuç doğurmayacaktır. Ülkemizin hazırladığı DMP de UNESCO ile BM’nin ilgili ünitelerine iletilmektedir.”
Milliyet’in dün birinci sayfasında yer alan “Mavi Vatan Derinleşiyor” haberi, Yunanistan’da geniş çaplı yankı uyandırdı. Kathimerini, haberinin başlığında, “Milliyet’in haberine nazaran, Türkiye, Mavi Vatan Doktrini’ni yansıtan deniz mekansal planlamasını tamamladı” sözünü kullandı. “Türk haritası Ege Denizi’ni ikiye bölüyor, sırada Kıbrıs var” başlığını kullanan Philenews sitesinde, “Milliyet’in haberine nazaran Türkiye, Ege Denizi’nin orta çizgisini hudut olarak seçiyor ve denizin bir tarafını talep ediyor” denildi. Protothema’da ise haber, “Ege’yi ikiye böldüler. Adaların tesirini ortadan kaldırıyorlar ve Ege Denizi’ni ikiye bölüyorlar. Milliyet, ‘Mavi Vatan derinleşiyor’ diyor” tabirleri ile sunuldu.
7 Ortay sınır hukuk normlarına uygun
DEHUKAM Müdürü Dr. Mustafa Başkara, deniz harekat alanlarına Türkiye DMP haritasının deniz yetki alanlarına temel teşkil eden bir doküman olmaması nedeniyle yer verildiğini söz etti. Başkara, Ege Denizi’nde Türkiye ve Yunanistan anakaraları ortasında ortay çizgi çizgisi konusunda, çalışmanın, memleketler arası hukuk normları ve yargı kararlarına uygun halde DEHUKAM’ın 10 yıllık kurumsal deniz hukuku deneyimine dayalı olarak ve alanında uzman akademisyenler tarafından belirlendiğini belirtti.
