Aydın Hasan / ANKARA – 1978 yılında Lice’nin Fis köyünde Abdullah Öcalan’ın liderliğinde 21 kişi tarafından kurulan terör örgütü PKK, 47 yıllık kanlı serüvenin akabinde 5-7 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirdiği kongre ile kendini fesih ve silah bırakma kararı aldı. 9 Mayıs’ta Öcalan’ın daveti doğrultusunda kongresini yaptığını duyuran PKK, dün de kongresinde alınan kararları açıkladı. PKK 12. Kongre Divanı ismine yapılan açıklamada, kongrenin kuvvetli şartlarda gerçekleştirildiği, 232 delegenin iştirakiyle yapıldığı ve kararların oybirliğiyle alındığı vurgulanarak, “Kongre, PKK gayretinin Kürt sıkıntısını demokratik siyaset yoluyla çözme noktasına getirdiğini, bu tarafıyla PKK’nin tarihi misyonunu tamamladığını kıymetlendirdi. Bu temelde kongre Abdullah Öcalan’ın tarafından yönetilmek ve yürütülmek üzere PKK’nın örgütsel yapısının feshedilmesi ve silahlı çaba yolunu sonlandırması kararlarını alarak PKK ismiyle yürütülen çalışmaları sonlandırdı” denildi.
PKK’dan mesajlar
Yapılan açıklamada şu bildiriler verildi: “PKK’yi feshetme ve silahlı uğraş sistemini sonlandırma kararını, halkımızın herkesten daha uygun anlayacağına, demokratik toplum inşası temelinde demokratik gayret periyodunun vazifelerine sahip çıkacağına inancımız tamdır. Kürt siyasi partilerinin, demokratik örgütlerinin, kanaat başkanlarının Kürt demokrasisini geliştirme ve Kürt demokratik uluslaşmasını sağlama tarafındaki sorumluluklarını yerine getireceklerine inanıyoruz. Çaba ve direniş ile geçen özgürlük tarihimizin mirası PKK 12. Kongresi kararlarıyla birlikte demokratik siyaset yoluyla daha güçlü gelişecek, halklarımızın geleceği özgürlük ve eşitlik temelinde gelişme gösterecektir.”
‘Hukuki garanti sağlansın’
Açıklamada, kongrede alanın kararların barışa ve demokratik tahlile güçlü bir taban sunduğu belirtilirken, bu kararların uygulanmasına yönelik talepler de şöyle tabir edildi:
“Söz konusu kararların uygulanması Öcalan’ın süreci yürütüp yönlendirmesini, demokratik siyaset hakkının tanınmasını ve sağlam bütünlüklü bir türel garantiyi gerektirir. Bu basamakta TBMM’nin tarihi sorumlulukla rolünü oynaması kıymetli olmaktadır. Tıpkı biçimde hükümet ve ana muhalefet partisi başta olmak üzere mecliste temsili bulunan tüm siyasi partileri, sivil toplum örgütlerini, din ve inanç topluluklarını, demokratik basın kuruluşlarını, kanaat başkanlarını, aydınları, akademisyenleri, sanatkarları, işçi-emekçi sendikalarını, kadın-gençlik örgütlerini, ekolojist hareketleri sorumluluk altına girerek barış ve demokratik toplum sürecine katılmaya çağırıyoruz.” Açıklamada, “uluslararası güçlere” de şu tabirlerle seslenildi: “Uluslararası güçleri demokratik tahlile pürüz olmamaya ve sürece yapan katkılarını sunmaya davet ediyoruz.”
15 bin şehit verdik
Milli Savunma Bakanlığı, 2012 yılından bu yana şehit düşenlerin sayısını yıllara nazaran açıklamadı. 47 yıl geride kalırken, terör nedeniyle şehit olanların sayısı 15 bine yaklaştı.
Ölen terörist 50 bini aştı
Bu periyotta öldürülen PKK’lı sayısı 46 bin 276 oldu. Bu sayının son aylardakiler ve tespit edilemeyenlerle birlikte 50 binin üzerinde olduğu iddia ediliyor.
7 ayda fesih getiren tokalaşma
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin 1 Ekim 2024’te TBMM’nin yeni yasama yılı açılışında DEM Partililer ile tokalaşmasıyla başlayan süreçte, 7 ay üzere kısa bir müddette terör örgütü kendini feshetme ve silah bırakma noktasına geldi. MHP lideri Bahçeli sürecin adını şahsen kendi “Terörsüz Türkiye” olarak koydu.
Süreç nasıl ilerleyecek?
PKK uzantıları kapsamda mı?: Kararlara ait açıklamada “…PKK’nın örgütsel yapısının feshedilmesi ve silahlı uğraş metodunu sonlandırması kararlarını alarak PKK ismiyle yürütülen çalışmaları sonlandırdı” deniliyor. KCK, YPG, SDG, PJAK üzere örgütün temaslı ve başka ülkelerdeki uzantı yapılarına ait bir bildiri içermiyor. İktidar kanadından yapılan açıklamalarda ise beklentinin “PKK’nın tüm şube ve uzantıları ile yasa dışı yapılarını kapsayacak biçimde somut ve eksiksiz hayata geçirilmesi” olduğu vurgulanarak, lakin bu şartla sürecin ilerleyişinin mümkün olacağı bildirisi veriliyor. Türkiye, silah bırakma kararına Suriye’deki SDG-YPG içindeki PKK’lıların da uymasını istiyor. Örgüt içinde yer alan Suriye kökenliler için Şam idaresi ile SDG ortasındaki muahede çerçevesinde Suriye ordusu içine dağıtılmaları planı uygulanacağı tabir ediliyor.
Silahlar ne olacak? Silahların tesliminin Irak’ta yapılması planlanıyor. Bu evrede Irak merkezi hükümeti ile bölgesel idare devrede olacak. Örgütün silahları MİT’in nezaretinde Irak’ın kuzeyinde Erbil ve Süleymaniye bölgelerinde Irak’taki merkezi ve bölgesel güvenlik ögelerine teslim etmesi bekleniyor. Silah bırakma ile birlikte örgütün Kandil başta olmak üzere Irak’taki kamplarını basamaklı olarak boşaltması gündeme gelecek. Terör örgütünün kamplarının bulunduğu bölgeler, Barzani ile Talabani’nin kontrolündeki yerlerde bulunuyor. Barzani’nin Türkiye ile âlâ bağları biliniyor. Silah tesliminde, bir üçüncü ülke yahut BM üzere bir üçüncü memleketler arası kuruluş yer almayacak.
Lider takım ne olacak?: Silah bırakan terör örgütü mensuplarının durumu, sorunun tahlilindeki karmaşık noktalardan birini oluşturuyor. Terör örgütünün silah bıraktığı istikametindeki tespitin yapılmasının akabinde bu etaba geçilecek. Örgütün üst seviye yöneticilerinin birtakım İskandinav ülkeleri ile Güney Afrika üzere ülkelere gidebileceği konuşuluyor. Türkiye, Irak ve Suriye’nin yanı sıra İran’da da Türk vatandaşı PKK üyesinin kalmasını istemiyor. Suça karışmamış olan örgüt üyelerinin ise vatandaşı olduğu ülkelere dönüşleri gündeme gelecek. PKK içindeki Türk vatandaşlarının sayısı 4 bin kişi olarak iddia ediliyor. Kabahat işleyenlerin yargılanmaları gündeme gelebilecek.
Yeni oluşum mümkün mü?: MİT, PKK’nın içinden kopabilecek kümelerin yeni bir oluşuma gitme ihtimaline karşı da örgütteki gelişmeleri yakından takip edecek. Bu çerçevede örgütün tasfiyesi sonlanana kadar Irak ile Suriye’nin kuzeyindeki harekat bölgelerinden TSK ögelerinin çekilmesi planlanmıyor.
Demokratikleşme adımları atılacak mı?: Birinci etapta Öcalan’ın fiziki şartlarının uygunlaştırılması, yaşlı ve hasta tutuklu ve mahkumlara yönelik düzenleme yapılması bekleniyor. İleri etapta Öcalan’ın yasal bir siyasi yapının onursal başkanlığına gelebileceği konuşuluyor. Lakin sürecin basamak kademe ilerleyeceği birinci planda tam silah bırakma tespitinin yapılmadan öteki basamaklara geçilmeyeceği belirtiliyor.
