Türkiye’de ortalama hane halkı büyüklüğü geçen yıl 3,11 bireye gerilerken, ortalama hane halkı büyüklüğünün en yüksek olduğu vilayet 4,85 bireyle Şırnak olarak kayıtlara geçti.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran, Türkiye’de 2008’de 4 olan ortalama hane halkı büyüklüğü azalış gösterdi ve 2024’te 3,11 şahsa düştü.
İllere nazaran incelendiğinde, 2024’te ortalama hane halkı büyüklüğü en yüksek vilayet 4,85 şahısla Şırnak oldu. Bu ili, 4,63 bireyle Şanlıurfa ve 4,5 bireyle Batman izledi.
Ortalama hane halkı büyüklüğünün en düşük olduğu vilayetler ise 2,53’şer şahısla Giresun ve Çanakkale olarak hesaplandı. Bu vilayetleri, 2,55 şahısla Tunceli ve 2,59 şahısla Eskişehir takip etti.
ADNKS sonuçlarına nazaran, 2016’da yüzde 14,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hane halklarının oranının 2024’te yüzde 20’ye yükseldiği görüldü.
Tek çekirdek aile olarak tabir edilen, sadece eşlerden yahut eşler ve çocuklarından yahut tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hane halklarının oranı 2016’da yüzde 66,4 iken 2024’te yüzde 63,5’e geriledi. Başka yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve başka şahıslardan oluşan hane halklarının oranı tıpkı periyotta yüzde 16,3’ten yüzde 13,3’e düştü.
Çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hane halklarının oranı 2016’da yüzde 2,4 iken, 2024’te yüzde 3,2’ye yükseldi.
EN YÜKSEK TEK KİŞİLİK HANE HALKI ORANI GÜMÜŞHANE’DE
İllere nazaran hane halkı tipleri incelendiğinde, geçen yıl tek kişilik hane halklarının oranının en yüksek olduğu vilayet yüzde 31,7 ile Gümüşhane oldu. Bu ili yüzde 29,8 ile Tunceli ve yüzde 29,7 ile Giresun izledi.
Tek kişilik hane halklarının oranının en düşük olduğu vilayet ise yüzde 11,1 ile Batman olarak kayıtlara geçti. Bu ili yüzde 11,9 ile Van ve yüzde 12,3 ile Diyarbakır takip etti.
Aynı devirde tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu vilayet yüzde 71,4 ile Gaziantep oldu. Bu ilin akabinde yüzde 70,8 ile Şanlıurfa ve yüzde 70,7 ile Diyarbakır geldi. Tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının oranının en düşük çıktığı vilayet ise yüzde 50,5 ile Tunceli olarak saptandı. Bu ili yüzde 51,9 ile Gümüşhane ve yüzde 54,1 ile Artvin izledi.
HANE HALKLARININ YÜZDE 10,9’U TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLU
Türkiye’de 2024’te toplam hane halklarının yüzde 10,9’unu tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan aileler oluşturdu. Toplam hane halklarının yüzde 2,6’sını baba ve çocuklar, yüzde 8,4’ünü ise anne ve çocukların bulunduğu ailelerin oluşturduğu belirlendi.
Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu vilayet, geçen yıl yüzde 13,5 ile Bingöl olarak kayıtlara geçti. Bu ili, yüzde 13,4 ile Elazığ ve yüzde 13,1 ile Adana izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayetler ise yüzde 8 ile Ardahan, yüzde 8,5 ile Yozgat ve yüzde 8,6’şarla Burdur, Kars ve Bitlis olarak tespit edildi.
Toplam hane halkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu vilayetler, yüzde 10,6 ile Bingöl, yüzde 10,3 ile Elazığ ve yüzde 10,1 ile Adana, bu oranın en düşük olduğu vilayetler ise yüzde 5,4 ile Ardahan, yüzde 6,3’er ile Yozgat ve Burdur oldu.
Baba ve çocuklardan oluşan hane halkları oranının en yüksek olduğu vilayetler yüzde 3,9 ile Kilis, yüzde 3,7 ile Malatya, yüzde 3,3 ile Hatay olarak belirlenirken, bu oranın en düşük olduğu vilayetler yüzde 2’şer ile Nevşehir ve Sinop, yüzde 2,1’er ile Şırnak, Erzurum ve Bitlis olarak kayıtlara geçti.
GENİŞ AİLELER EN ÇOK HAKKARİ’DE
Geniş aileden oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu vilayet, 2024’te yüzde 20,3 ile Hakkari oldu. Hakkari’yi yüzde 18,7 ile Batman, yüzde 17,9 ile Bartın izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayet ise yüzde 9,2 ile Eskişehir olarak belirlendi. Bu ili yüzde 10,1’er ile Ankara ve Çanakkale takip etti.
ADNKS sonuçlarına nazaran, geçen yıl toplam hane halkı sayısı 26 milyon 599 bin 261 olurken, bunların yüzde 42,8’inde 0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunduğu görüldü.
0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunan hane halkı oranının en yüksek olduğu vilayet yüzde 68,5 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu vilayet ise yüzde 28,2 ile Tunceli olarak kayıtlara geçti.
Hanelerin yüzde 19’unda 0-17 yaş kümesinde bir çocuk, yüzde 14,6’sında iki çocuk, yüzde 6’sında üç çocuk, yüzde 2’sinde 4 çocuk, yüzde 1,1’inde ise 5 ve daha fazla çocuk bulunduğu belirlendi.
1 MİLYON 750 BİN 900 YAŞLI TEK BAŞINA YAŞIYOR
Türkiye’de hanelerin 6 milyon 726 bin 583’ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 ve daha üst yaşta en az bir fert bulunduğu, hanelerin yüzde 25,3’ünde en az bir yaşlı fert yaşadığı tespit edildi.
Bu hanelerin 1 milyon 750 bin 900’ünü tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu.
Söz konusu yılda, 25-29 yaş kümesinde ve hiç evlenmemiş 3 milyon 374 bin 686 bireyden 2 milyon 450 bin 869’unun anne ve/veya babasıyla yaşadığı görüldü.
Bu kümedeki bireylerin oranı yüzde 72,6 olarak hesaplandı. Bu oranın yüzde 44,8’ini erkekler, yüzde 27,9’unu bayanlar oluşturdu.
Türkiye’de kendilerini en fazla ailelerinin memnun ettiğini belirten bireylerin oranı geçen yıl yüzde 72,9 olarak belirlendi.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) “İstatistiklerle Aile 2024” bülteni yayımlandı.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran, 2024’te toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleriyle akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 8,1 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık tipine nazaran incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin yüzde 46,4’ünün hala/dayı çocukları ile yüzde 27,2’sinin amca çocukları ile ve yüzde 26,4’ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.
2010’da gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9’unu akraba evliliği oluştururken, bu oran daima düşüş göstererek 2019’da yüzde 4, 2024’te yüzde 3,3’e geriledi.
Geçen yıl toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu vilayet yüzde 19,9 ile Mardin oldu. Bu ili yüzde 18,7 ile Şanlıurfa, yüzde 16,7 ile Siirt izledi. Bu oranının en az olduğu vilayetler ise yüzde 1,2 ile Edirne, yüzde 1,5 ile Kırklareli ve yüzde 2 ile Çanakkale olarak kayıtlara geçti.
Akraba evliliği oranının 2024’te en yüksek olduğu ilin yüzde 16,9 ile Şanlıurfa olduğu gözlendi. Bu ili, yüzde 12,6 ile Siirt ve yüzde 12,4 ile Mardin izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu vilayetler yüzde 0,2 ile Artvin, 0,5 ile Kırklareli ve Edirne olarak sıralandı.
ÇOCUKLARIN VELAYETİ ÇOĞUNLUKLA ANNEYE VERİLDİ
Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2024 sonuçlarına nazaran, kendilerini en çok ailelerinin keyifli ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 72,9 oldu. Bireylerin memnunluk kaynağı olan şahıslar sıralamasında bunu 13,2 ile çocuklar, yüzde 4,2 ile kendisi, yüzde 3,4 ile eş, yüzde 3 ile anne/baba ve yüzde 1,9 ile torunlar takip etti.
ADNKS sonuçlarına nazaran, geçen yıl Türkiye’de 21 milyon 817 bin 61 çocuk içinde hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 5 bin 276, babası vefat etmiş çocuk sayısının 258 bin 515, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 81 bin 373 olduğu görüldü.
Cinsiyete nazaran incelendiğinde, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 740, kız çocuk sayısının 2 bin 536, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 132 bin 301, kız çocuk sayısının 126 bin 214, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 500, kız çocuk sayısının 39 bin 873 olduğu kayıtlara girdi.
Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının datalarına nazaran, 2024’te ülke genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 15 bin 135 olduğu görüldü. Mevcut gözetici aile sayısının 8 bin 719, hami aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısının 10 bin 430 olduğu belirlendi. Evlat edindirilen çocuk sayısı da geçen yıl 589 olarak kayıtlara geçti.
Boşanma istatistiklerine nazaran, mutlaklaşan boşanma davalarıyla geçen yıl 187 bin 343 çift boşandı, 186 bin 536 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Velayetlerin yüzde 74,4’ünü anne, yüzde 25,6’sını baba aldı.
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran, meskenden internete erişim imkanına sahip olan hanelerin oranı 2004’te yüzde 7 iken 2024’te yüzde 96,4 oldu. Başka yandan, hanelerde dizüstü, tablet, netbook üzere taşınabilir bilgisayar bulunma oranı yüzde 0,9’dan yüzde 45,2’ye, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı yüzde 53,7’den yüzde 99,6’ya yükseldi.
YOKSULLUK ORANI YÜZDE 21,2
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen hududa nazaran yoksulluk oranı 2024’te yüzde 21,2 olarak hesaplandı.
Hanehalkı tipine nazaran yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının yüzde 11,7’sinin, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yüzde 20,9’unun, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının yüzde 26,9’unun, çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hanehalklarının ise yüzde 15,3’ünün yoksulluk hududunun altında yaşadığı görüldü.
KENDİLERİNE İLİŞKİN KONUTTA OTURANLARIN ORANI YÜZDE 56,1
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, 2024’te konutların mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 56,1’inin oturdukları konutun kendilerine ilişkin olduğu, yüzde 28’inin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15 olarak kayıtlara geçti.
Fertlerin yüzde 30,2’sinin 2024’te izolasyondan ötürü ısınma sorunu, yüzde 31,3’ünün sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi üzere nedenlerle sorun yaşadığı, yüzde 21,7’sinin trafik yahut sanayinin neden olduğu hava ve etraf kirliliği yahut öbür çevresel meseleler yaşadıkları görüldü.
